Με το αγοραστικό ταξίδι των καταναλωτών να έχει αλλάξει άρδην, ένας νέος κύκλος ανατροπών ξεκινά για τον εγχώριο κλάδο της οργανωμένης λιανικής, την ώρα που κλείνει μία δεκαπενταετία θεαματικών μεταβολών σε μερίδια αγοράς και τζίρους.
Αυτό που θα “ξαναγράψει” τον χάρτη των σούπερ-μάρκετ είναι η επιτάχυνση της συγκέντρωσης, με τους “big 5” να διεκδικούν πιο επιθετικά μερίδιο από τον ανεκμετάλλευτο τζίρο στις γειτονιές και στις περιφερειακές αγορές, όπως π.χ. τα νησιά, με “όπλα” τόσο τις εξαγορές όσο και τις συμφωνίες franchise για την ανάπτυξη convenience stores.
Η επικείμενη εξαγορά της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός από τηΔιαμαντής Μασούτης αποτυπώνει την αρχή της νέας εποχής, με το χάσμα εσόδων μεταξύ των “big 5” και των υπολοίπων παικτών της οργανωμένης λιανικής να προετοιμάζει τον ανταγωνισμό, καθώς και τις προμηθεύτριες εταιρείες, για το τι θα ακολουθήσει.
Ο κύκλος των χαμένων… σημάτων
Το πώς θα διαμορφωθεί ο χάρτης των σούπερ-μάρκετ τα επόμενα χρόνια κανείς δεν το γνωρίζει, ωστόσο το γεγονός ότι μέσα στη δεκαπενταετία 2010-2024 ο αριθμός των αλυσίδων περιορίστηκε από 74 σε περίπου 35 είναι ενδεικτικό, τη στιγμή μάλιστα που ο συνολικός τζίρος αυξήθηκε κατά 41,3%, από 10,4 δισ. ευρώ το 2010 σε 14,7 δισ. το 2024, με τους ισχυρούς να γίνονται πανίσχυροι. Αρκεί να αναφερθεί ότι σε αυτό το διάστημα η αύξηση του κύκλου εργασιών της Σκλαβενίτης,leader του κλάδου, ξεπερνά το 340%, μιας και με την εξαγορά της πτωχευμένης Μαρινόπουλος πρόσθεσε στο δίκτυό της περί τα 400 καταστήματα.
Ο κύκλος των χαμένων… σημάτων σε αυτή τη δεκαπενταετία ξεκίνησε με την πτώχευση της Ατλάντικ, ενώ ακολουθεί το ίδιο διάστημα η εξαγορά της Dia Hellas από την Carrefour-Μαρινόπουλος.
Τον Ιούνιο του 2012 ο όμιλος Μαρινόπουλος προχωρά στην εξαγορά του ποσοστού της Carrefour, με τον ισχυρό γαλλικό λιανεμπορικό όμιλο να αποχωρεί από την ελληνική αγορά, για να επανέλθει ως σήμα το 2022 με franchisee τη Retail & More.
Η Σκλαβενίτης το 2013, μέσα από συμφωνίες με τις αλυσίδες Δούκας, Extra-Πρώτα και Φθηνά, καιΜπαλάσκας, απέκτησε 18 καταστήματα, ενώ τον Δεκέμβριο του 2014 απέκτησε και τον έλεγχο του 60% της Χαλκιαδάκης.
Τον Φεβρουάριο του 2016 η αλυσίδα Βερόπουλος,λίγο πριν από την κατάρρευσή της, εξαγοράζεται από τη Metro ΑΕΒΕ, η οποία αλλάζει σελίδα στην ιστορία της.
Την ίδια χρονιά εξαγοράζεται από τη Σκλαβενίτης η Μαρινόπουλος και από την 1η Μαρτίου του 2017 το brand name του άλλοτε leader του κλάδου εξαφανίζεται από την αγορά.
Το 2016 χάνεται και το σήμα της Αρβανιτίδης-Καρυπίδης.
Σημειώνεται ότι ο όμιλος Καρυπίδης είχε αγοράσει το 2014 ολόκληρη την αλυσίδα Αρβανιτίδης και το 2016 η Καρυπίδης πέρασε στον έλεγχο της Market In.
Τον Μάιο του 2018 γνωστοποιείται ακόμα μία σημαντική εξαγορά, αυτή της Προμηθευτικής από τη Μασούτης, με τη βορειοελλαδίτικη αλυσίδα να “μπαίνει” στην αγορά της Αττικής.
Στην πληθωριστική τριετία 2022-2024 πραγματοποιήθηκαν περί τις 14 εξαγορές στον κλάδο. Η Σκλαβενίτης εξαγόρασε την AS Αγορά με καταστήματα σε Λάρισα, Αγιά, Αμπελώνα και Νέους Πόρους, τη Γέγος με καταστήματα σε Μαρκόπουλο, Λούτσα και Πόρτο Ράφτη και τη SEP Markets Παπαδόπουλος στα Ιωάννινα, ενώ πρόσθεσε στο δυναμικό της και δύο καταστήματα της αλυσίδας Φλεβάρης στη Ρόδο.
Η Μασούτης διεύρυνε το αποτύπωμά της με την απόκτηση αποκλειστικού ελέγχου επί 10 καταστημάτων της Family Super Market, εξαγόρασε δύο καταστήματα της αλυσίδας Γέγος σε Αργυρούπολη και Κερατέα, ενώ απέκτησε επίσης την εταιρεία Αφοί Ιωάννου Δεναξά ΕΠΕ, με 6 καταστήματα σε Σαντορίνη, Μύκονο και Αττική.
Το 2022 η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα είχε προχωρήσει σε στρατηγική συνεργασία με τη συνεταιριστική αλυσίδα ΣΥΝΚΑ, αποκτώντας 18 καταστήματα στην Κέρκυρα και 14 καταστήματα σε νησιά του Αιγαίου.
Η Κρητικός πρόσθεσε μέσω εξαγορών μικρότερων αλυσίδων, όπως Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, Μαθιουδάκης και Katerina’s Market, 73 καταστήματα στο δίκτυό της, που σήμερα ξεπερνά τα 890 σημεία (εταιρικά, franchise και αντιπρόσωποι) και πλέον οδεύει στην “αγκαλιά” της Μασούτης.
Το 2022 η αλυσίδα Market In απέκτησε το 100% των μετοχών της εταιρείας Χαρά Α.Ε. στη Χίο και τα δύο καταστήματα της εταιρείας Αφοί Δημοθεόδωροι Α.Ε., ενώ στα τέλη του 2023 η OK Anytime Market εξαγόρασε 6 καταστήματα της Kosmoplus.
Στην εκπνοή της περσινής χρονιάς η αλυσίδα Τερζής, με παρουσία κυρίως στον Πύργο Ηλείας, πέρασε στον έλεγχο της ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία προχωρά και σε εξαγορά ενός καταστήματος σούπερ-μάρκετ στη Μήλο.
Το γερμανικό ρεκόρ
Στον κύκλο των χαμένων… σημάτων της τελευταίας 15ετίας οι Γερμανοί έχουν το ρεκόρ. Κι αυτό γιατί, εκτός της γερμανικής εκπτωτικής αλυσίδας Plus(όμιλος Tengelmann), η οποία ιδρύθηκε το 2003 και αποχώρησε από την εγχώρια αγορά το 2008, πουλώντας τα καταστήματά της στην ΑΒ Βασιλόπουλος, έφυγε κυριολεκτικά νύχτα και η γερμανική εκπτωτική αλυσίδα Aldi.
Υπενθυμίζεται ότι η Αldi, με τζίρο 70.000.000 ευρώ, ανακοίνωνε το καλοκαίρι του 2010 τη διακοπή λειτουργίας των 38 καταστημάτων της στην Ελλάδα.
Έτσι, ναυάγησαν τα σχέδια για δίκτυο άνω των 240 καταστημάτων και οι προσδοκίες για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, καθώς ήδη απασχολούσε γύρω στους 700 εργαζομένους.
Επιπλέον, τον Νοέμβριο του 2014 αποχώρησε και η γερμανική Makro, με την αλυσίδα Σκλαβενίτης να κάνει ντεμπούτο στον κλάδο της χονδρικής εξαγοράζοντας το 100% των μετοχών της Makro Cash & Carry Ελλάδος, η οποία λειτουργούσε τότε 9 καταστήματα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Βόλο, Ηράκλειο και Ξάνθη.
Έναν χρόνο αργότερα η Makro θα μετονομαστεί σε The Mart.
Βέβαια, οι Γερμανοί λιανέμποροι, παρά το σερί των αποχωρήσεων, συνεχίζουν να έχουν έναν άξιο εκπρόσωπο στην ελληνική αγορά: τη Lidl, η οποία, όταν άνοιξε το πρώτο κατάστημα στη Θεσσαλονίκη εν έτει 1999 πουλώντας άγνωστα προϊόντα σε παλέτες, κανείς δεν φανταζόταν πως θα φτάσει το 2025 να είναι ο 2ος μεγαλύτερος “παίκτης” στο εγχώριο οργανωμένο λιανεμπόριο. Capital
