Στις 14 Φεβρουαρίου, ο επικεφαλής της Επιτροπής Πληροφοριών στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ εξέδωσε μια μάλλον «ομιχλώδη» προειδοποίηση για την ύπαρξη μιας «σοβαρής απειλής για την εθνική ασφάλεια» της χώρας. Δεν άργησαν, ωστόσο, να έρθουν στην επιφάνεια περισσότερες πληροφορίες από μη κατονομαζόμενες πηγές οι οποίες ανέφεραν πως η Ρωσία αναπτύσσει ένα αντιδορυφορικό πυρηνικό όπλο στο Διάστημα.
Η Μόσχα αλλά και ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν αρνήθηκαν τους παραπάνω ισχυρισμούς, με τον Ρώσο πρόεδρο να υποστηρίζει πως είναι αντίθετος στην ύπαρξη τέτοιου είδους όπλων στο Διάστημα.
Τι ακριβώς ισχυρίζονται όμως οι δύο πλευρές σε αυτό το θολό μέχρι στιγμής τοπίο και τι θα σήμαινε στ’ αλήθεια η ανάπτυξη ενός τέτοιου όπλου;
Τι υποστηρίζουν οι ΗΠΑ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν πως η Ρωσία αναπτύσσει ένα τέτοιου είδους όπλο, η έκρηξη του οποίου θα μπορούσε να διαταράξει τις στρατιωτικές επικοινωνίες ή υπηρεσίες που παρέχονται μέσω τηλεφώνου, αναφέρει πηγή με γνώση του θέματος.
Η ίδια πηγή, η οποία μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι κατανοεί πως το εν λόγω σύστημα που κατασκευάζει η Ρωσία θα περιλαμβάνει έναν πυρηνικό εκρηκτικό μηχανισμό που θα τεθεί σε τροχιά.
Το πιο ξεκάθαρο σημάδι ότι η Ουάσιγκτον πιστεύει πράγματι πως η Μόσχα κατασκευάζει ένα τέτοιο πυρηνικό όπλο στο Διάστημα ήταν η δήλωση εκπροσώπου του Λευκού Οίκου την περασμένη Πέμπτη. Ειδικότερα, είπε ότι οι ΗΠΑ πιστεύουν πως το σύστημα που αναπτύσσεται θα παραβιάσει τη Συνθήκη για το Εξωτερικό Διάστημα.
Η Συνθήκη του 1967 απαγορεύει στους υπογράφοντες –συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών– να θέσουν «σε τροχιά γύρω από τη Γη αντικείμενα που φέρουν πυρηνικά όπλα ή οποιοδήποτε άλλο είδος όπλων μαζικής καταστροφής».
Οι New York Times ανέφεραν το Σάββατο, χωρίς να επικαλεστούν κάποιες πηγές, ότι τις τελευταίες εβδομάδες κυκλοφορεί μια προειδοποίηση από αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών ότι η Ρωσία είναι πιθανό να σχεδιάζει μια μυστική εκτόξευση στρατιωτικού δορυφόρου και πως το ερώτημα-κλειδί είναι εάν θα τον χρησιμοποιήσει για να μεταφέρει ένα πυρηνικό όπλο στο Διάστημα.
Το πρακτορείο Bloomberg, από την πλευρά του, διατύπωσε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να αναπτύξει ένα πυρηνικό όπλο ή μια δοκιμαστική κεφαλή πυραύλου στο Διάστημα ακόμη και εντός του έτους. Επικαλούμενο μάλιστα μη κατονομαζόμενες πηγές, ανέφερε ότι οι ΗΠΑ πιστεύουν πως η Ρωσία δεν σχεδιάζει να προκαλέσει την έκρηξη κάποιου μηχανισμού, αλλά ότι παραμένει ο κίνδυνος έκρηξης από ατύχημα, κάτι που θα έθετε εκτός λειτουργίας πολλούς δορυφόρους.
Ο Λευκός Οίκος και το Γραφείο του Διευθυντή Πληροφοριών αρνήθηκαν να προβούν σε κάποιο σχόλιο σχετικά με τις αναφορές του Bloomberg.
Τι υποστηρίζει η Μόσχα
«Η θέση μας είναι σαφής και ξεκάθαρη: Ημασταν πάντα και συνεχίζουμε να είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στο Διάστημα», δήλωσε ο Πούτιν στον Ρώσο υπουργό Αμυνας Σεργκέι Σοϊγκού, κατά τη διάρκεια επικοινωνίας τους μέσω βίντεο στο Κρεμλίνο.
«Δεν καλούμε απλώς σε συμμόρφωση με όλες τις συμφωνίες που υπάρχουν σε αυτόν τον τομέα, αλλά έχουμε επίσης προσφερθεί πολλές φορές να ενισχύσουμε αυτή την κοινή προσπάθεια», είπε ο Πούτιν.
Πρόσθεσε μάλιστα ότι οι δραστηριότητες της Ρωσίας στο Διάστημα δεν διαφέρουν από εκείνες άλλων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Σε σχόλια σχετικά με τις πληροφορίες για όπλα στο Διάστημα, ο Σεργκέι Σοϊγκού είπε πως δεν υπάρχουν σχέδια σαν και αυτά που περιγράφουν οι άγνωστες πηγές στις ΗΠΑ.
«Πρώτον, δεν υπάρχουν τέτοια σχέδια – για πυρηνικά όπλα στο Διάστημα. Δεύτερον, οι Ηνωμένες Πολιτείες γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί», είπε ο Σοϊγκού στον Πούτιν.
Ο Ρώσος υπουργός Αμυνας κατηγόρησε επίσης τον Λευκό Οίκο ότι προσπαθεί να τρομάξει τους Αμερικανούς βουλευτές ώστε να δώσουν το πράσινο φως για περισσότερη χρηματοδότηση στην Ουκρανία, στο πλαίσιο του σχεδίου της Ουάσιγκτον που στοχεύει –όπως είπε ο Σοϊγκού– στη στρατηγική ήττα της Ρωσίας.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον ίδιο, ο δεύτερος στόχος της διαρροής πληροφοριών από τις ΗΠΑ περί ρωσικού όπλου ήταν να ενθαρρύνουν τη Ρωσία ώστε να εμπλακεί σε διάλογο σχετικά με τη στρατηγική σταθερότητα.
Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 έχει οδηγήσει στην πιο σοβαρή αντιπαράθεση μεταξύ Μόσχας και Δύσης από την κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962, ενώ το σύστημα ελέγχου των όπλων που διαμορφώθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο έχει πλέον καταρρεύσει.
Ο Πούτιν, από την πλευρά του, λέει ότι η Ρωσία δεν ήταν ποτέ αντίθετη σε συζητήσεις σχετικά με τη στρατηγική σταθερότητα.
Τι θα σήμαινε η ύπαρξη πυρηνικών στο Διάστημα;
Στο μεταξύ, ασάφεια επικρατεί σε ό,τι αφορά τα χαρακτηριστικά του όπλου που φέρεται να σχεδιάζει η Μόσχα. Τόσο η Ρωσία όσο και οι ΗΠΑ διαθέτουν τεράστια πυρηνικά οπλοστάσια και προηγμένα διαστημικά προγράμματα.
Η ύπαρξη ενός αντικειμένου που θα αποτελούσε απειλή για τους δορυφόρους θα μπορούσε να έχει ένα ευρύ φάσμα αρνητικών συνεπειών. Ειδικότερα, θα μπορούσε να υπονομεύσει τις επικοινωνίες, την επίβλεψη, την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και τις δυνατότητες διοίκησης και ελέγχου σε όλο τον κόσμο, ακόμη και στον τομέα των πυρηνικών.
Παραμένει, ωστόσο, ασαφές γιατί η Ρωσία θα είχε ανάγκη να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα για να καταστρέψει έναν δορυφόρο, όταν την ίδια δουλειά θα μπορούσαν να κάνουν και τα συμβατικά όπλα. Αγνωστο παραμένει επίσης και το κατά πόσο οι ΗΠΑ αναπτύσσουν τις πυρηνικές τους δυνατότητες στο Διάστημα.
Η Ρωσία και οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μαζί περίπου το 90% των πυρηνικών όπλων σε παγκόσμιο επίπεδο και έχουν θέσει προηγμένους στρατιωτικούς δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τη Γη.
Κίνδυνος για μια… πυρηνική κούρσα στο Διάστημα;
Εάν η Ρωσία πράγματι ανέπτυξε ένα τέτοιο όπλο, τότε οι ΗΠΑ –ίσως και η Κίνα– θα αναγκαστούν να κάνουν κάτι παρόμοιο. Θα υπήρχε, συνεπώς, ο κίνδυνος μιας πυρηνικής διαστημικής κούρσας.
Κατά τα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, αφού η Ρωσία πήρε το προβάδισμα στην κούρσα του Διαστήματος και οι δύο αντίπαλες πλευρές ανέπτυξαν διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, η Δύση πρότεινε μια συνθήκη για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων στο Διάστημα. Το αποτέλεσμα της εν λόγω πρότασης ήταν η Συνθήκη του 1967 για το Εξωτερικό Διάστημα.
Οι ΗΠΑ θεωρούν τη Ρωσία και την Κίνα ως τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές τους και λένε ότι τόσο η Μόσχα όσο και το Πεκίνο αναπτύσσουν μια σειρά από νέα οπλικά συστήματα, με πυρηνικές, τεχνολογικές και διαστημικές δυνατότητες.
Η Ρωσία ισχυρίζεται πως η κυριαρχία των ΗΠΑ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο καταρρέει και ότι η Ουάσιγκτον σπέρνει εδώ και χρόνια το χάος σε όλο τον πλανήτη, αγνοώντας τα συμφέροντα άλλων δυνάμεων. Τέλος, τονίζεται ότι και η Μόσχα υποστηρίζει από την πλευρά της πως οι ΗΠΑ αναπτύσσουν μια σειρά από νέα όπλα.
Πηγή: Reuters – kathimerini