Σε μουσείο της ιταλικής πόλης της Βερόνας, ανακαλύφθηκε πρόσφατα ένας πολύ παλιός αστρολάβος. Χρονολογείται στο 1.110, γεγονός που τον κάνει έναν από τους παλαιότερους αστρολάβους στον κόσμο. Ο αστρολάβος είναι ένα ιστορικό επιστημονικό όργανο, που χρησιμοποιούνταν για τον υπολογισμό του χρόνου, της απόστασης, της θέσης των άστρων, ακόμη και για την ανάλυση των ωροσκοπίων για την πρόβλεψη του μέλλοντος.
Ο αστρολάβος συνδέει τρεις θρησκείες
Ο αστρολάβος που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, φέρει επιγραφές στα Αραβικά και τα Εβραϊκά, γεγονός που αποδεικνύει ότι το χρησιμοποιούσαν Μουσουλμάνοι, Εβραίοι και Χριστιανοί, στην Ισπανία, τη Βόρειο Αφρική και την Ιταλία, επί εκατοντάδες χρόνια.
Καθώς ο αστρολάβος άλλαζε χέρια, κατέληγε σε διάφορους κατόχους και διαφορετικούς πολιτισμούς, οι χρήστες του πρόσθεταν μεταφράσεις και διορθώσεις. Η ένδειξη αυτή στον αστρολάβο μαρτυρά την ανταλλαγή επιστημονικών γνώσεων και απόψεων ανάμεσα στους πολιτισμούς του μεσαίωνα.
Πότε κατασκευάστηκε ο αστρολάβος
H Δρ. Federica Gigante, είναι η ειδική επιστήμονας που μελέτησε τον αστρολάβο ο οποίος βρέθηκε στη Βερόνα. Από τις επιγραφές και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, συμπέρανε ότι ο αστρολάβος κατασκευάστηκε αρχικά στην Ισπανία κατά την μουσουλμανική κυριαρχία, το 1.100. Οι επιγραφές του ταιριάζουν με τα γεωγραφικά πλάτη των Ισπανικών πόλεων, όπως η Κόρδοβα και το Τολέδο.
Σύμφωνα με τη Δρ. Gigante, πιθανολογείται ότι ο αστρολάβος κατασκευάστηκε στο Τολέδο, το οποίο τότε ήταν ένα σημαντικό κέντρο όπου ζούσαν, σπούδαζαν και συνεργαζόντουσαν, Μουσουλμάνοι, Εβραίοι και Χριστιανοί.
Τι αποκαλύπτουν οι επιγραφές
Μεταγενέστεροι κάτοχοι του αστρολάβου πρόσθεσαν εβραϊκές επιγραφές, μεταφράζοντας τα ονόματα των ζωδίων και άλλους όρους στα Εβραϊκά. Αυτό μαρτυρά ότι, κάποια στιγμή ο αστρολάβος πιθανώς ταξίδεψε στην Ιταλία, όπου πλέον οι Εβραίοι δεν μιλούσαν Αραβικά. Ωστόσο, οι προσθήκες στα Εβραϊκά περιέχουν ένα λάθος στα γεωγραφικά πλάτη, ένδειξη πως οι κάτοχοι δεν ήταν ειδικοί στη χρήση αστρολάβων.
Κάποιοι αριθμοί είναι χαραγμένοι στους Ρωμαϊκούς αριθμούς που χρησιμοποιούμε σήμερα. Η Δρ. Gigante πιστεύει ότι αυτές ήταν ακόμα μεταγενέστερες προσθήκες που έγιναν από ομιλητές της λατινικής ή της ιταλικής που ζούσαν στη Βερόνα. Το αστείο είναι ότι μερικές από τις «διορθώσεις» τους, ήταν στην πραγματικότητα λάθος, αποδεικνύοντας ότι οι αρχικές αραβικές εκτιμήσεις, ήταν πιο ακριβείς.
Το smartphone της αρχαιότητας
Για τους ανθρώπους του μεσαίωνα και της αρχαιότητας, ο αστρολάβος ήταν το smartphone της εποχής. Μία φορητή συσκευή του σύμπαντος που χωρούσε στο χέρι. Ο χρήστης του προσάρμοζε τα κινητά του μέρη, ώστε να καθορίσει όλα τα είδη πληροφοριών. Με το πέρασμα των χρόνων, ο αστρολάβος άλλαξε χέρια ανάμεσα σε πολλούς ιδιοκτήτες.
Αρχικά, ο αστρολάβος κατασκευάστηκε στην Ισπανία κατά την μουσουλμανική κυριαρχία. Κατασκευαστής του ήταν ένας τεχνίτης με το όνομα Yūnus, και προοριζόταν για κάποιον Isḥāq. Μεταγενέστεροι ιδιοκτήτες πρόσθεσαν επιγραφές για τις ώρες προσευχής των μουσουλμάνων. Οι μεταγενέστερες επιγραφές πάνω του, μαρτυρούν ότι κάποια στιγμή, ο αστρολάβος ταξίδεψε στο Μαρόκο ή την Αίγυπτο.
Έπειτα από τόσους αιώνες και περιπετειώδη ταξίδια, ο αστρολάβος τελικά κατέληξε να διατηρείται στο Μουσείο της Βερόνας Miniscalchi-Erizzo, όπου ανακαλύφθηκε πρόσφατα από τη Δρ. Gigante.
Ο αστρολάβος της Βερόνας με εβραϊκές επιγραφές (πάνω αριστερά) πάνω από αραβικές επιγραφές. Πηγή: Federica Gigante / Πανεπιστήμιο του Cambridge πηγη:enikos gr