Αεροφωτογραφία κατασκευής στο Ελληνικό έργο της Lamda Development, στις 10 Απριλίου.
Φωτογράφος: Νικ Παλαιολόγος/Bloomberg
Στη νότια ακτογραμμή της πρωτεύουσας της Ελλάδας, ένα πολυαναμενόμενο σχέδιο για τη μετατροπή του πρώην αεροδρομίου της πόλης στη μεγαλύτερη έξυπνη πόλη της Ευρώπης κερδίζει επιτέλους δυναμική.
Μετά από μια δεκαετία καθυστερήσεων, αναδύεται ένα όραμα του Ελληνικού. Ο Πύργος της Μαρίνας, που σύντομα θα είναι ο πρώτος ουρανοξύστης της Ελλάδας, αρχίζει να υψώνεται. Σιδερένιοι σκελετοί διαμερισμάτων σχηματίζονται. Στεκόμενος στη μαρίνα, με θέα τον Σαρωνικό από τη μια πλευρά και τον πύργο από την άλλη, είναι δυνατό να φανταστεί κανείς τη μελλοντική πόλη, η οποία θα διαθέτει ανοιχτούς χώρους, βιώσιμες πηγές ενέργειας και άφθονο πράσινο που στερείται αυτή τη στιγμή η Αθήνα.
«Υπήρχε δικαιολογημένη δυσπιστία» στις πρώτες μέρες του έργου, είπε ο Οδυσσέας Αθανασίου σε συνέντευξή του. Ο Αθανασίου είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Lamda , του προγραμματιστή πίσω από την ανάπτυξη πολλαπλών χρήσεων.
Απλωμένο σε 6.200 στρέμματα 20 λεπτά οδικώς έξω από την Αθήνα, το Ελληνικό θα μεταμορφώσει τόσο την ακτογραμμή όσο και τη χώρα. Είναι το είδος του έργου που παρατηρείται κανονικά στην Κίνα ή στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και ένα σημάδι της αναβίωσης της Ελλάδας μετά την κρίση και του επακόλουθου ενθουσιασμού των επενδυτών. Οι προγραμματιστές προβλέπουν ότι θα προσθέσει 2,5 ποσοστιαίες μονάδες στο ΑΕΠ της Ελλάδας, θα δημιουργήσει έως και 80.000 νέες θέσεις εργασίας και θα δημιουργήσει φορολογικά έσοδα άνω των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ μετά την ολοκλήρωσή του το 2037. Αναμένεται επίσης να προσελκύσει επιπλέον ένα εκατομμύριο τουρίστες ετησίως, οι οποίοι θα μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε ένα ξενοδοχείο Mandarin Oriental και ένα ολοκληρωμένο καζίνο-θέρετρο για τα καταλύματα τους.
Ο τουριστικός τομέας της Ελλάδας έχει ανακάμψει από την εποχή του Covid, με 32 εκατομμύρια επισκέπτες πέρυσι και το 2024 σε τροχιά ρεκόρ αφίξεων.
Για όσους θέλουν να μείνουν μόνιμα, 243 μονάδες έχουν ήδη βγει προς πώληση στη γειτονιά Μικρή Αθήνα και έχουν κρατηθεί 140. Τα διαμερίσματα, οι παραθαλάσσιες βίλες και τα διαμερίσματα Marina Tower εξαντλήθηκαν πρώτα και η Lamda ανακοίνωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι τα έσοδα από τις πωλήσεις ακινήτων ανήλθαν συνολικά σε 641 εκατομμύρια ευρώ τον περασμένο Μάρτιο. Η πλειοψηφία των αγοραστών ήταν Έλληνες υπήκοοι και η πόλη αναμένεται να στεγάσει έως και 20.000 άτομα σε περίπου 10.000 κατοικίες μέσα στα επόμενα 13 χρόνια.
Με βάση την πολεοδομική ιδέα της πόλης των 15 λεπτών, οι κάτοικοι του Ελληνικού
Το Ellinikon Project θα προσθέσει 2,5 PPS στο ελληνικό ΑΕΠ, λέει ο CEO της LamdaΜε βάση την πολεοδομική ιδέα της πόλης των 15 λεπτών, οι κάτοικοι του Ελληνικού θα έχουν πρόσβαση σε σχολεία, πάρκα, γραφεία, καταστήματα, ακόμη και στην παραλία σε λιγότερο από ένα τέταρτο της ώρας. Λογισμικό για την επίβλεψη των υπηρεσιών απορριμμάτων, νερού και ενέργειας θα διατίθεται σε όλο το συγκρότημα. «Είναι μια έξυπνη πόλη από άκρο σε άκρο», είπε ο Αθανασίου, προσθέτοντας, «μας αρέσει να την αποκαλούμε «Ταχυδρομικός Παράδεισος».
Η διαδικασία απογείωσης του Ελληνικού δεν ήταν ομαλή. Όταν η Lamda αγόρασε το οικόπεδο το 2014, τμήματα του ήταν γεμάτα με τα ερείπια του πρώην αεροδρομίου – συμπεριλαμβανομένων των εγκαταλελειμμένων αεροσκαφών – ενώ άλλα μέρη φιλοξενούσαν πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς έγγραφα. Η παραλία ήταν διάσπαρτη με εγκαταστάσεις νυχτερινής διασκέδασης και ξεχασμένες αθλητικές εγκαταστάσεις. Οι καθυστερήσεις στη διαδικασία αδειοδότησης παρέσυραν περαιτέρω τα πράγματα και το γεγονός ότι η Ελλάδα ήταν ουσιαστικά χρεοκοπημένη όταν προτάθηκε το έργο, έκανε να φαίνεται ακόμη πιο απίθανο να αποκατασταθεί ποτέ.
«Είχαμε έναν κατασκευαστικό τομέα στην Ελλάδα που βρισκόταν στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων δέκα ετών, λόγω της κρίσης», εξήγησε ο Αθανασίου. «Οι άνθρωποι είχαν εγκαταλείψει τη χώρα και οι κατασκευαστικές εταιρείες δεν ήταν τόσο δυνατές όσο παλιά. Το αυξημένο κόστος κατασκευής λόγω της ενεργειακής κρίσης μετά το περιστατικό στην Ουκρανία προσέθεσε αυτή την κατάσταση».
Ενώ αυτές οι προκλήσεις έχουν υποχωρήσει, η Lamda αντιμετώπιζε – και εξακολουθεί – να αντιμετωπίζει έλλειψη εργατικού δυναμικού. Περίπου 7.000 εργαζόμενοι θα χρειαστούν όταν ξεκινήσει η κατασκευή του επόμενου έτους για την κατασκευή του εμπορικού κέντρου Ελληνικό. Η Lamda έχει περίπου 2.000 εργαζομένους αυτή τη στιγμή και βρίσκεται σε προχωρημένες συνομιλίες με εργολάβους για την εισαγωγή εργατών στον κατασκευαστικό τομέα από άλλες χώρες.
Ωστόσο, ο Αθανασίου χαρακτήρισε τη μεγαλύτερη πρόκληση της εταιρείας ως «έλλειψη αξιοπιστίας». Πριν ξεκινήσει η κατασκευή, ο Διευθύνων Σύμβουλος είπε, «είχατε μια χρεοκοπημένη χώρα, ένα τεράστιο έργο ακόμη και για τα ευρωπαϊκά πρότυπα, πόσο μάλλον την Ελλάδα, και μια εταιρεία που δεν είχε αναλάβει ποτέ ξανά τέτοιο έργο».
Αυτά τα εμπόδια, ωστόσο, έχουν σταδιακά ξεθωριάσει καθώς η νέα πόλη έγινε πραγματικότητα.
Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, επτά νέα κτίρια διαμερισμάτων θα είναι ορατά από την ακτή, παράλληλα με τον ουρανοξύστη που βρίσκεται σε εξέλιξη. Μέχρι το τέλος του έτους, αυτός ο πολυώροφος θα έχει φτάσει τα 100 μέτρα (330 πόδια) και ο αριθμός των παραθαλάσσιων κτιρίων κατοικιών που βρίσκονται σε εξέλιξη θα έχει εκτιναχθεί στα 15. Μέχρι το τέλος του 2025, ένα αθλητικό κέντρο με γήπεδα ποδοσφαίρου, γήπεδα τένις και οι πισίνες θα ανοίξουν για το κοινό.
«Μέχρι τα Χριστούγεννα του 2026», είπε ο Αθανασίου, «θέλουμε οι κάτοικοι να μένουν στα σπίτια τους».
Καθώς η ελληνική οικονομία ανακάμπτει από την δεκαετή κρίση της, ανανεωμένο ενδιαφέρον έρχεται και από τους επενδυτές. Η χώρα έλαβε επενδυτική βαθμίδα από δύο από τις τρεις μεγάλες εταιρείες αξιολόγησης τον τελευταίο χρόνο και επενδυτές συνέρρεαν στο Χρηματιστήριο Αθηνών κατά τη διάρκεια μιας επιτυχημένης δημόσιας εγγραφής από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και πωλήσεων μετοχών στις κύριες τράπεζες της χώρας.
Παρά την άνοδο σχεδόν 16% το 2023, η μετοχή της Lamda έχει κολλήσει στα 7 ευρώ, κάτι που ο Αθανασίου αποδίδει σε ευρύτερο πόνο στην αγορά ακινήτων. «Ο στρατηγικός μας στόχος είναι να διαφοροποιήσουμε τα επενδυτικά περιουσιακά στοιχεία, τα εμπορικά κέντρα και τις μαρίνες», είπε ο Διευθύνων Σύμβουλος. Η εταιρεία έχει προωθήσει πιθανούς επενδυτές στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ στις μαρίνες του Ελληνικού και περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει μια IPO για τα εμπορικά κέντρα της.
Υπάρχει επίσης λόγος να πιστεύουμε ότι το Ελληνικό θα είναι κερδοφόρο από εδώ και πέρα. Αγορασμένη από το ελληνικό κράτος για 915 εκατ. ευρώ το 2014, η Lamda επέστρεψε στο μαύρο το 2023 και οι παραθαλάσσιες κατοικίες πωλούνται τώρα έως και 15.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. «Υπάρχει τεράστια κρυφή αξία» στα αποτελέσματα της εταιρείας, υποστηρίζει ο Αθανασίου. Οι προσφορές για οικόπεδα γύρω από το εμπορικό κέντρο και τα γραφεία έχουν επίσης ξεπεράσει τα 2.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. «Είναι σχεδόν τριπλάσια η αξία στα βιβλία μας», σημείωσε.
Η αισιοδοξία, εν ολίγοις, είναι στα ύψη. Και όσον αφορά την ανησυχία ότι οι τουρίστες που συρρέουν στην Αθήνα μπορεί να ενδιαφέρονται περισσότερο για τις ιστορικές προσφορές της αρχαίας πόλης παρά για τις υπερσύγχρονες ανέσεις της, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Lamda δεν ανησυχεί.
«Υπάρχει κάποιος λόγος που κάποιος που επισκέπτεται το Ελληνικό αποφασίζει να μην πάει να δει την Ακρόπολη ή το Σούνιο;» αναρωτήθηκε ο Αθανασίου. Ταυτόχρονα, «υπάρχει τρόπος να ακούσουν για ένα μέρος κοντά με τα ψηλότερα κτίρια, πέντε πολυώροφους, ένα θέρετρο καζίνο και να επιλέξουν να μείνουν απλώς στην Ακρόπολη;»