Η Ευρώπη είχε καταφέρει να μην αντιμετωπίσει πολεμικές συρράξεις στην περιοχή της, είχε άψογη εφοδιαστική αλυσίδα και φθηνούς προμηθευτές από την Ασία. Όλα αυτά τα τελευταία χρόνια ανατράπηκαν. Απαιτείται πλέον νέο παραγωγικό μοντέλο με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την επάρκεια των πρώτων υλών σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Στο νέο αυτό περιβάλλον, η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία διεκδικεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο καθώς έχει τη δυνατότητα να τροφοδοτήσει την ΕΕ με πρώτες ύλες που εξορύσσονται στην Ελλάδα. Η προσπάθεια αυτή, όμως, πρέπει να συνοδευτεί με ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) απευθύνει ανοιχτή επιστολή προς τους υποψήφιους ευρωβουλευτές όλων των κομμάτων.
«Η Ελληνική εξορυκτική βιομηχανία κρίνει ως καταλυτικό για το μέλλον της Ένωσης το να υπάρχει παραγωγή τόσο πρώτων υλών όσο και μεταποίηση επί ευρωπαϊκού εδάφους. Εάν κάτι τέτοιο είναι στις προτεραιότητές των πολιτικών μας, απαιτούνται ουσιαστικά βήματα για να επανακτήσουμε την ανταγωνιστικότητα μας, όπως αυτή ορίζεται από τις αγορές», αναφέρει η επιστολή προς τους υποψηφίους ευρωβουλευτές και επισημαίνει πως:
«Η κρισιμότητα της αυτάρκειας σε πρώτες ύλες είναι πλέον αναγνωρισμένη σε ανώτατο επίπεδο μέσα από την πρόσφατη πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τον κανονισμό CRITICAL RAW MATERIALS ACT. Παρ όλα αυτά, τόσο ως σύνδεσμος όσο και ως μέλη της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας Euromines, πιστεύουμε ακράδαντα ότι θα χρειαστεί να γίνουν πάρα πολλά πράγματα ακόμη για να μην βρισκόμαστε σε πλήρη εξάρτηση από συγκεκριμένες τρίτες χώρες, οι οποίες δεν έχουν κρύψει τη διάθεσή τους να αξιοποιήσουν αυτή τη γεωπολιτική ισχύ».
Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων δια του προέδρου του Κωνσταντίνου Γιαζιτζόγλου εκτιμά ότι η πρωτογενής και δευτερογενής παραγωγή στην Ευρώπη είναι μη ανταγωνιστική και ως αποτέλεσμα αυτού φθίνει συνεχώς. Δεν είναι τυχαίο ότι στη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών η παραγωγή ορυκτών πρώτων υλών στην Ευρώπη έχει μειωθεί κατά το 1/3 όταν την ίδια περίοδο οι εισαγωγές αγαθών από τρίτες χώρες έχουν τετραπλασιαστεί.
Η διασφάλιση επαρκών ποσοτήτων πρώτων υλών από μόνη της δεν αρκεί. Η ευρωπαϊκή οικονομία έχει στηριχτεί εδώ και πολλά χρόνια στη διαθεσιμότητα πληθώρας αγαθών σε πολύ χαμηλές τιμές. Μια ουσιαστική αλλαγή στο κόστος παραγωγής-λόγω του κόστους των πρώτων υλών- θα μπορούσε να έχει δραματικές συνέπειες για τους Ευρωπαίους πολίτες.
Οι τρεις άξονες δράσης
Ο Σύνδεσμος προτείνει τρεις άξονες δράσης που έχουν να κάνουν με τη μείωση του ενεργειακού κόστους, τη σταθερότητα στο κανονιστικό πλαίσιο και στους σαφείς κανόνες αδειοδότησης. Αναλυτικά, προτείνει:
- Ουσιαστική μείωση του ενεργειακού κόστους για τον πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση. Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή έχει την ακριβότερη ενέργεια σε όλο τον πλανήτη. Η επιβάρυνση του κόστους της ενέργειας με τέλη ρύπανσης των οποίων η τιμή καθορίζεται χρηματιστηριακά έχει συμβάλει στο να μπουν λουκέτα σε διάφορες γραμμές παραγωγικές. Η εξάρτηση από συγκεκριμένες τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και από συγκεκριμένους προμηθευτές ορυκτών καυσίμων είναι γνωστό τι αντίκτυπο έχει προκαλέσει.
- Ουσιαστική μείωση του κανονιστικού κόστους. Όταν καλούμεθα ως επιχειρήσεις να σχεδιάσουμε επενδύσεις με ορίζοντα 20 και 30 ετών και να δεσμεύσουμε τους πόρους που απαιτούνται, δεν είναι δυνατόν ο νομοθέτης να τροποποιεί τους κανόνες λειτουργίας μας χωρίς κανενός είδους πρόνοια για την επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα μας. Κάθε τέτοια αλλαγή θα πρέπει να συνοδεύεται από την αντίστοιχη μελέτη επιπτώσεων και τα αντίστοιχα μέτρα κάλυψης του πρόσθετου κόστους που δημιουργεί στις επιχειρήσεις.
- Έναρξη ουσιαστικού διαλόγου με την κοινωνία και νομοθέτηση ξεκάθαρων κανόνων για τη χωροθέτηση των δραστηριοτήτων μας. Η αδειοδότηση ενός εξορυκτικού έργου δεν μπορεί να είναι έρμαιο του ακτιβισμού. Η Ευρώπη, αν επιθυμεί να φημίζεται για την κανονιστική της δεινότητα και πληρότητα, θα πρέπει να βελτιώσει σημαντικά την σαφήνεια και να απαλείψει αντιφάσεις στο νομικό της πλαίσιο, ούτως ώστε να είναι σαφές και πέραν πάσης αμφιβολίας το πού επιτρέπεται και με ποιες προϋποθέσεις η κάθε δραστηριότητα. Οι πολιτικές ηγεσίες θα πρέπει να είναι έτοιμες να συγκρουστούν με περιφερειακές κοινωνικές ομάδες όταν οι τελευταίες αντιτίθενται στο κράτος δικαίου.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του συνδέσμου είναι ο χρόνος των αδειοδοτήσεων. Για παράδειγμα, μια περιβαλλοντική άδεια σε εξορυκτική επιχείρηση βγαίνει σε 700 ημέρες, ενώ σε οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα εντός 300 ημερών.
Πρωταγωνιστής η Ελλάδα στα ορυκτά: Τι θα γίνει με το γάλλιο και τις σπάνιες γαίες
Στην Ελλάδα, παρά το αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο, ο κλάδος έχει δείξει σημαντικές αντοχές. Όπως αναφέρει ο ΣΜΕ, είμαστε η πρώτη χώρα σε παραγωγή βωξίτη στην Ευρώπη, η πρώτη χώρα στην Ευρώπη στο σιδηρονικέλιο και 13η στον κόσμο, πρώτη χώρα στην Ευρώπη στον μπετονίτη και 3η στον κόσμο, πρώτη σε περλίτη στην Ευρώπη και 2η στον κόσμο, 3η χώρα στην παραγωγή μαρμάρου στην Ευρώπη και 7η στον κόσμο, ενώ έχουμε το δεύτερο σε μέγεθος κοίτασμα ατταπουλγίτη στον κόσμο.
Τώρα μάλιστα που η Ευρώπη έχει μεγάλες ανάγκες για γάλλιο (χρησιμοποιείται κυρίως στην παραγωγή μικροτσίπ), επειδή σταμάτησαν οι εισαγωγές από την Κίνα, η χώρα μας ως η μεγαλύτερη παραγωγός βωξίτη που εμπεριέχει γάλλιο θα αναλάβει να τροφοδοτήσει την Ευρώπη μέσα από μια επένδυση 100 εκατ. ευρώ του ομίλου Μυτιληναίου, που μετά την εξαγορά της Imerys Βωξίτες ελέγχει όλη την παραγωγή βωξίτη στην Ελλάδα.
Παράλληλα, στο υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος υπάρχει και μια κινητικότητα για τη μελλοντική διευκόλυνση των εταιρειών στην εξόρυξη σπάνιων γαιών, όπως είναι το λίθιο και το σκάνδιο.
BusinessDaily