Αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας, οι νέοι στην Κίνα επιστρέφουν μαζικά στο πατρικό τους, ένα φαινόμενο που πλήττει τις οικονομικές προοπτικές και αλλάζει τα δημογραφικά δεδομένα στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Η ανεργία των νέων άγγιξε τον Ιούνιο το ποσοστό-ρεκόρ του 21,3%, ο πραγματικός αριθμός ωστόσο των ανέργων ηλικίας 16-24 ετών μπορεί να είναι υπερδιπλάσιος από αυτόν που υποδεικνύουν τα επίσημα στοιχεία, λένε οικονομολόγοι. Εξαντλημένοι από την πίεση να βρουν δουλειά, κι αν βρουν να τη διατηρήσουν, δουλεύοντας συχνά εξαντλητικές ώρες με πενιχρές απολαβές, ολοένα και περισσότεροι νέοι στην Κίνα πληρώνονται από τους γονείς τους (!) για να μείνουν σπίτι. «Γιοι και κόρες πλήρους απασχόλησης», φροντίζουν τους γονείς και τους παππούδες τους, κάνουν τα ψώνια και τις δουλειές του σπιτιού και αποσύρονται ή δεν μπαίνουν καν στην αγορά εργασίας.
Εάν στο ποσοστό 21,3% της ανεργίας συμπεριληφθούν 16 εκατ. νέοι που μένουν σπίτι ή βασίζονται στους γονείς τους, το πραγματικό ποσοστό ανεργίας θα μπορούσε να ανέλθει στο 46,5%.
Η 21χρονη Λίτσκι Λι βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση. Παραιτήθηκε από τη δουλειά της ως φωτογράφος και περνάει τις μέρες της ψωνίζοντας για την οικογένειά της και φροντίζοντας τη γιαγιά της, η οποία πάσχει από άνοια, στην πόλη Λουογιάνγκ. Οι γονείς της την πληρώνουν 835 δολάρια τον μήνα, που θεωρείται ένας βασικός μισθός της μεσαίας τάξης στην περιοχή της. «Δεν αντέχω την πίεση», λέει η Λι, απόφοιτος λυκείου. «Δεν θέλω να ανταγωνίζομαι τους συνομηλίκους μου. Επομένως επιλέγω να “ξαπλώσω” (lying flat), προσθέτει, χρησιμοποιώντας μια δημοφιλή φράση που περιγράφει την αποφυγή των εξαντλητικών ωρών και των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών υπέρ μιας πιο απλής ζωής. Η ανεργία των νέων προστίθεται σε μια σειρά από «πονοκεφάλους» για την κινεζική κυβέρνηση –χαμηλή εγχώρια κατανάλωση, πτώση της βιομηχανικής παραγωγής και μια ταλαιπωρημένη αγορά ακινήτων– -και αποτελεί πρόκληση για τους ιθύνοντες, καθώς η ανάκαμψη της χώρας μετά την πανδημία «σβήνει».
Το πρόβλημα μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι δείχνουν τα επίσημα στοιχεία. Ο Ζανγκ Νταντάν, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου, προειδοποίησε πρόσφατα ότι εάν στο ποσοστό των ανέργων συμπεριληφθούν 16 εκατ. νέοι που μένουν σπίτι ή βασίζονται στους γονείς τους και επομένως δεν αναζητούν εργασία, το πραγματικό ποσοστό ανεργίας θα μπορούσε να φθάσει το 46,5% τον ερχόμενο Μάρτιο.
Οι τραυματικές εμπειρίες από τα αυστηρά μέτρα κατά της πανδημίας έκαναν τους νέους να επανεξετάσουν ριζικά τους στόχους της ζωής τους, λένε οι κοινωνιολόγοι, επιχειρώντας να εξηγήσουν το φαινόμενο. «Διανοητικά και ψυχολογικά, οι άνθρωποι στην ηπειρωτική Κίνα εξακολουθούν να αναρρώνουν από την πανδημία και θέλουν να περάσουν χρόνο με τους αγαπημένους τους», λέει ο Φανγκ Σου, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. Η εν λόγω τάση, όμως, είναι και ένα σημάδι ότι οι νέοι αντιμετωπίζουν συρρικνούμενες ευκαιρίες σε μια οικονομία που ανθούσε επί δεκαετίες. Επειτα από μια αρχική έκρηξη δραστηριότητας στις αρχές του τρέχοντος έτους, η οικονομική ανάκαμψη της Κίνας επιβραδύνθηκε και η επιχειρηματική εμπιστοσύνη παραμένει ασθενής. Ο ιδιωτικός τομέας –ραχοκοκαλιά της οικονομίας και η μεγαλύτερη πηγή απασχόλησης– έχει πληγεί από μια σαρωτική ρυθμιστική καταστολή από το τέλος του 2020. Μακροπρόθεσμα, εκατομμύρια άνεργοι κινδυνεύουν να χάσουν το στοίχημα που έχει βάλει ο Σι να αναζωογονήσει τη χώρα ως υπερδύναμη, και να βρεθούν στο περιθώριο της κοινωνίας ως πιθανή απειλή για το κομμουνιστικό κόμμα. Χωρίς σταθερή εργασία, πολλοί Κινέζοι αναβάλλουν τον γάμο και την απόκτηση παιδιών, επιδεινώνοντας τα δημογραφικά προβλήματα της χώρας. Ορισμένοι ερευνητές προειδοποιούν για την εμφάνιση μιας τάξης «νεόπτωχων» που ζουν από τους γονείς τους και θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν την κοινωνία, εκφράζοντας την απογοήτευσή τους με διαδηλώσεις, που μέχρι πρότινος σπάνιζαν στον «Κόκκινο δράκο».
kathimerini.gr