Πράκτορες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών φέρονται να ενορχήστρωσαν την επιχείρηση απόδρασης του Μπασάρ αλ Ασαντ και της οικογένειάς του από τη Συρία, καθώς οι αντάρτες προωθούνταν όλο και πιο κοντά στη συριακή πρωτεύουσα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
Όπως μεταδίδει ο Guardian, τον έδιωξαν χωρίς ένα τελευταίο μήνυμα στους ανθρώπους του, ο αναμεταδότης του αεροσκάφους απενεργοποιήθηκε εσκεμμένα για να αποφευχθεί ο εντοπισμός του καθώς αναχωρούσε από μια αεροπορική βάση στη Συρία.
Η επιχείρηση διεξήχθη με τέτοια μυστικότητα που ούτε ο αδερφός του δικτάτορα φέρεται να μην ενημερώθηκε.
Μια δεκαετία νωρίτερα, ήταν η ρωσική στρατιωτική δύναμη που έσωσε την κυριαρχία του Μπασάρ αλ Άσαντ παρεμβαίνοντας στο πλευρό του κατά τη διάρκεια αυτού που φαινόταν να ήταν ένας χαμένος εμφύλιος πόλεμος που προσπάθησε βίαια να καταστείλει. Τώρα, καθώς τα στρατεύματα των ανταρτών έκλεισαν τη Δαμασκό, η Μόσχα παρείχε στον Άσαντ μια προσωπική οδό διαφυγής.
Γιατί επέλεξε τη Ρωσία ο Άσαντ
Ως παρίας στην παγκόσμια σκηνή, οι δύο κύριοι σύμμαχοί του, η Ρωσία και το Ιράν, ήταν τα προφανή μέρη για καταφύγιο για τον Άσαντ.
Επιλέγοντας τη Μόσχα, εκτιμούν αναλυτές ότι ο Άσαντ επέλεξε ένα οικείο μέρος που ευθυγραμμίζεται με τις χλιδάτες συνήθειές του, ενώ επέλεξε επίσης ένα καταφύγιο με σχετική γεωπολιτική σταθερότητα.
«Ο Μπασάρ και η οικογένειά του είναι ομολογουμένως κοσμικοί, παρόλο που ταυτίζονται με την αίρεση των Αλαουιτών, επομένως η Ρωσία είχε πάντα μεγαλύτερη ελκυστικότητα από το Ιράν με αυτή την έννοια», ανέφερε ο David Lesch, ειδικός για τη Συρία στο Πανεπιστήμιο Trinity στο Τέξας.
Η Ρωσία, για τον ηγέτη της οποίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, υπάρχει ένταλμα σύλληψης από το διεθνές ποινικό δικαστήριο, είναι επίσης λιγότερο πιθανό να αντιμετωπίσει πιέσεις ή κίνητρα για να παραδώσει τον Άσαντ σε όσους τον καταδιώκουν.
«Στο μυαλό του Άσαντ, η Ρωσία και ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορούν να προστατεύσουν καλύτερα την οικογένειά του σε σχέση με την έκδοσλη του ή οποιεσδήποτε άλλες προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας να τον φέρουν αντιμέτωπο με τη δικαιοσύνη», σημείωσε ο Lesch.
Σύμφωνα με τον Lesch, η Ρωσία είναι πιθανό να παρέχει καλύτερη ιατρική περίθαλψη στη σύζυγο του Assad, Asma, η οποία διαγνώστηκε με λευχαιμία τον Μάιο. Η γεννημένη και μεγαλωμένη στη Βρετανία Asma κατηγορήθηκε ότι χρησιμοποίησε τη βρετανική της εκπαίδευση και το γουέστερν στυλ για να προσπαθήσει να κρύψει τη βαρβαρότητα του συζύγου της σε σχέση με την καταστολή των διαφωνούντων.
Οι δεσμοί της Ρωσίας με την οικογένεια Άσαντ χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970, όταν ο πατέρας του Άσαντ, Χαφέζ αλ Άσαντ, έκανε πιο «ισχυρή» τη θέση της Συρίας στη σοβιετική σφαίρα.
Το 2015, η σχέση μεταξύ των δύο χωρών έλαβε νέα ώθηση μετά την επέμβαση του Πούτιν στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, τα παιδιά του Άσαντ, μαζί με άλλους απογόνους της συριακής ελίτ, έκαναν τις διακοπές τους σε καλοκαιρινές κατασκηνώσεις στην προσαρτημένη από τη Ρωσία Κριμαία. Ο μεγαλύτερος γιος του Άσαντ, ο Χαφέζ, στάλθηκε για σπουδές στο διάσημο πανεπιστήμιο MGIMO της Ρωσίας.
Εν τω μεταξύ, στενά ξαδέρφια και άλλοι συγγενείς αγόρασαν σιγά σιγά ακίνητα αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων στην περίφημη περιοχή των ουρανοξυστών της Μόσχας.
Ναι μεν αλλά… στη σχέση με τον Πούτιν
Ωστόσο, παρά την αυξανόμενη εξάρτηση της Συρίας από τη Μόσχα, η προσωπική σχέση μεταξύ Άσαντ και Πούτιν παρέμενε πάντα ψυχρή.
Ενώ ο Πούτιν φαίνεται να έχει κάνει φιλίες με ορισμένους παγκόσμιους ηγέτες, κυρίως με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, τον οποίο έχει φιλοξενήσει σε εκδρομές κρασιού στην Κριμαία, κράτησε τον Άσαντ σε απόσταση.
Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, οι δύο ηγέτες παρέμειναν επιφυλακτικοί μεταξύ τους όλα αυτά τα χρόνια, με τη Μόσχα να απογοητεύεται συχνά από την άρνηση του Άσαντ να κάνει ακόμη και τις πιο μικρές παραχωρήσεις για τη μεταρρύθμιση της χώρας του ή να «εμπλακεί» με ομάδες της αντιπολίτευσης.
Όταν έπεσε ο Άσαντ, τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης και οι κρατικοί αξιωματούχοι τόνισε ότι ο Άσαντ έφταιγε για την ήττα του. Ωστόσο, το Κρεμλίνο υπογράμμισε ότι ήταν προσωπική απόφαση του Πούτιν να βοηθήσει τον Άσαντ στην απομάκρυνσή του από τη χώρα.
Ένας πρώην Ρώσος διπλωμάτης είπε ότι το βίντεο της δολοφονίας του Λίβυου ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι στον εμφύλιο πόλεμο της χώρας το 2011 είχε «μείνει» στο μυαλό των Ρώσους αξιωματούχων και του ίδιου του Πούτιν.
«Ακόμα κι αν ο Πούτιν αντιπαθούσε τον Άσαντ, δεν θα τον άφηνε ποτέ να τον κατασπαράξουν οι αντάρτες», ανέφερε πρώην διπλωμάτης.
Αντιμετωπίζοντας μια θέση «άσχετου» στη ρωσική πρωτεύουσα, ο Άσαντ αναμένεται να ζήσει μια προστατευμένη αλλά άνετη ζωή, όσο ο Πούτιν παραμένει επικεφαλής.
Η Μόσχα έχει γίνει καταφύγιο και για άλλους φυγάδες. Από τον πρώην ποδοσφαιριστή της Σπαρτάκ Κουίνσι Πρόμες μέχρι τον πληροφοριοδότη Έντουαρντ Σνόουντεν και το πρώην στέλεχος της Wirecard που έγινε πράκτορας της FSB Γιαν Μάρσαλεκ.
Αλλά η μοίρα του Άσαντ αντικατοπτρίζει περισσότερο αυτή του πρώην προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος ζει σε μια κατοικία πολλών εκατομμυρίων δολαρίων σε ένα επίλεκτο προάστιο της Μόσχας μετά την εκδίωξή του κατά την επανάσταση του Μαϊντάν το 2014.
Όπως και σε βίντεο Ουκρανών που περιφέρονται στο πολυτελές παλάτι του Γιανουκόβιτς, το οποίο είναι στολισμένο με έργα τέχνης και άλλα εξωφρενικά υπάρχοντα, πλάνα εμφανίστηκαν την περασμένη εβδομάδα που δείχνουν Σύρους αντάρτες να περιφέρονται στις επαύλεις του Άσαντ, που είχαν δεκάδες πολυτελή σπορ αυτοκίνητα και τσάντες επώνυμων σχεδιαστών.
Από την πτώση στην αφάνεια
Ο Άσαντ και η οικογένειά του είναι απίθανο να ζήσουν έναν δημόσιο και υπερβολικό τρόπο ζωής στη Μόσχα. Αντίθετα, υπό την αυστηρή επιτήρηση των Ρώσων αξιωματικών ασφαλείας, πιθανότατα θα είναι κρυμμένοι σε ένα απομονωμένο κτήμα, προστατευμένο από τη δημόσια θέα.
Για να διατηρήσει την παραμονή του στη Ρωσία, ο Άσαντ πιθανότατα θα είναι σε θέση να αξιοποιήσει μερικά από τα αναφερόμενα 2 δισεκατομμύρια δολάρια που πιστεύεται ότι είναι κρυμμένα σε όλο τον κόσμο σε υπεράκτιους λογαριασμούς και σε εταιρείες κελύφους.
Η Μόσχα, από την πλευρά της, θα μείνει σιωπηλή για τον νέο της φιλοξενούμενο, αποφεύγοντας να υπενθυμίσει στον κόσμο ότι υποστήριξε και στη συνέχεια φιλοξένησε έναν ηγέτη που κατάφερε να διαπράξει το απόλυτο πολιτικό σφάλμα: να είναι και βάναυσα αυταρχικός και ανεπιτυχής.
Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης δεν έχουν δημοσιεύσει ακόμη φωτογραφίες του Άσαντ εντός της χώρας, ένα σαφές σημάδι ότι η Μόσχα επιθυμεί να τον κρατήσει μακριά από τα πρωτοσέλιδα, καθώς «χτίζει» δεσμούς με τους νέους άνδρες που είναι υπεύθυνοι για τη Συρία.
«Πιστεύω ότι ο Μπασάρ θα διατηρήσει ένα πολύ χαμηλό προφίλ, ίσως για το υπόλοιπο της ζωής του. Δεν τον βλέπω να κάνει καμία πολιτική επιστροφή στη Συρία ή οπουδήποτε αλλού», είπε ο Lesch. skaigr