Μία από τις ελάχιστες αδόμητες παράκτιες εκτάσεις της Αίγινας κοντά στον οικισμό της Πέρδικας, ένας τόπος ανεκτίμητης περιβαλλοντικής και ιστορικής αξίας για το νησί, που περιλαμβάνει τα ιστορικά οχυρά του Πολεμικού Ναυτικού από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μυκηναϊκούς τάφους και την Camera Obscura, κινδυνεύει να καταστραφεί από συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα, από την ολιγωρία κρατικών μηχανισμών, αλλά κυρίως από τους αδιαφανείς χειρισμούς του ιδιοκτήτη της έκτασης, του Ταμείου Εθνικού Στόλου της Υπηρεσίας Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας Ενοπλων Δυνάμεων (ΥΠΑΑΠΕΔ).
Στο πλαίσιο των πολεμικών προετοιμασιών της Ελλάδας κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, στην περιοχή έγιναν απαλλοτριώσεις κτημάτων για τη δημιουργία νότιων οχυρών για την καλύτερη ναυτική κάλυψη του νησιού και του Αργοσαρωνικού. Συνολικά, το 1936 και το 1939, απαλλοτριώθηκαν 340 στρέμματα. Τα οχυρά χρησιμοποιήθηκαν από το ελληνικό Ναυτικό και αργότερα από τα ναζιστικά στρατεύματα. Η περιοχή περιλαμβάνει οχυρώσεις (παρατηρητήριο, πυροβολεία και κανονιοβολεία), υπόγεια καταφύγια, συμπληρωματικά κτίρια και εκκλησάκια.
Σήμερα οι περισσότερες εγκαταστάσεις είναι εκτεθειμένες και βρίσκονται σε κατάσταση διαρκούς φθοράς. Το 2002 η περιοχή απώλεσε τον χαρακτήρα του Ναυτικού Οχυρού και περιήλθε ως ιδιοκτησία στη διαχείριση του Ταμείου Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ). Διευκρινίζεται ότι βάσει του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων: «Εάν το απαλλοτριωμένο ακίνητο χρησιμοποιήθηκε πραγματικά για τον σκοπό που απαλλοτριώθηκε και μεταγενεστέρως μόνον έπαψε για οποιονδήποτε λόγο να χρησιμοποιείται, τότε θεωρείται ότι εκπληρώθηκε ο σκοπός της απαλλοτρίωσης και δεν είναι δυνατή η ανάκληση αυτής. Στην περίπτωση αυτή το ακίνητο δύναται να διατεθεί ελεύθερα».
Ο Δήμος Αίγινας έχει ζητήσει (με την απόφαση 149/2014) να χαρακτηριστεί ο χώρος των Οχυρών Πέρδικας Ιστορικό Μουσείο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, με ελάχιστες παρεμβάσεις και ήπιες χρήσεις, να γίνει συντήρηση και αποκατάσταση του χώρου και να κατασκευαστεί Ναυτικό Μουσείο. Ωστόσο, από το 2014 μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα ο χαρακτηρισμός των οχυρών της Πέρδικας ως νεότερων μνημείων, αν και έχει επιληφθεί η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού, ενώ δεν υπάρχουν ακόμα καθορισμένες χρήσεις γης και επιτρεπόμενοι όροι δόμησης.
Κόντρα στο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας του 2014, σε σειρά ομόφωνων αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου, της Κοινότητας Πέρδικας και σε πλήθος ψηφισμάτων κινήσεων πολιτών, στις 3 Οκτωβρίου 2023 δημοσιεύτηκε προκήρυξη δημόσιου ηλεκτρονικού πλειοδοτικού διαγωνισμού εκμίσθωσης του ακινήτου με εμβαδό κοντά στα 350 στρέμματα, ιδιοκτησίας του ΤΕΣ, με περίοδο μίσθωσης 60 χρόνων και αρχική τιμή εκκίνησης του μισθώματος 750.000 ευρώ τον χρόνο. Ετσι επιχειρείται να δοθεί η έκταση σε ιδιώτη επενδυτή χωρίς κανένα κριτήριο, όρους και προϋποθέσεις, παρά μόνο την πλειοδοτική προσφορά.
Η κίνηση αυτή έρχεται σε συνέχεια της «διερευνητικής» πρόσκλησης Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος που είχε δημοσιευτεί στις αρχές του 2022 και οδήγησε σε μια σειρά πρωτοβουλιών από την Κοινωνία των Πολιτών και τις δημοτικές δυνάμεις στο νησί. Με ομόφωνες αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου, οι κάτοικοι του νησιού διαμηνύουν πως η άνευ όρων παράδοση του ακινήτου αυτού σε ιδιώτη παραβιάζει κάθε έννοια βιώσιμης ανάπτυξης.
Η προκήρυξη πλειοδοτικού διαγωνισμού -διάρκειας μόλις ενός μήνα (γίνεται στις 14 Νοεμβρίου)- δεν αναφέρει τίποτε για τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης και την προστασία του περιβάλλοντος και των αρχαιοτήτων, αφήνει δε ανοικτό το ενδεχόμενο ο μισθωτής/επενδυτής να επιδιώξει την ένταξη την επένδυσής του στις στρατηγικές επενδύσεις (fast track) του Ν.4864/2021. Σύμφωνα με 12 φορείς της Αίγινας που κινητοποιούνται μαζί με την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η προκήρυξη του πλειοδοτικού διαγωνισμού έχει ουσιώδεις πλημμέλειες που την καθιστούν πολλαπλώς επιλήψιμη τόσο από νομική άποψη όσο και από άποψη αναπτυξιακής οικονομικής πολιτικής.
Μεταξύ άλλων επισημαίνεται η έλλειψη Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) ή οιουδήποτε άλλου γνωστού εκ των προτέρων και συμβατού με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας σχεδιασμού. Σημειώνεται πως, παρότι ο δήμος της Αίγινας έχει ζητήσει με επανειλημμένες επιστολές το ΕΠΣ, τοπογραφικά διαγράμματα, χάρτες και αεροφωτογραφίες της περιοχής, ο «ιδιοκτήτης» της έκτασης, το ΤΕΣ αρνείται να δώσει τα σχετικά έγγραφα. Επιπλέον, στην προκήρυξη δεν υπάρχει κανένα χρονοδιάγραμμα για την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος έγκρισης του ΕΣΧΑΣΕ (Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων) και την ενεργοποίηση της όποιας επένδυσης, ενώ αντίθετα γίνονται διευκολύνσεις στην καταβολή του ενοικίου.
Σύμφωνα με τους φορείς, «το κλίμα αδιαφάνειας που καλλιεργεί η έλλειψη δημοσιοποίησης των διερευνητικών προσφορών δεν επιτρέπει στην κοινή γνώμη την αξιολόγηση του ύψους του μισθώματος, που θα μπορούσε να θεωρηθεί ευτελές, αναντίστοιχο με την αξία του ακινήτου, και έτσι ακυρώνεται ακόμα και η έννοια του πλειοδοτικού διαγωνισμού».
Η προηγούμενη προσπάθεια «αξιοποίησης» (μίσθωση του ακινήτου για 25 χρόνια) είχε ξεκινήσει το 2014, αλλά σταμάτησε το 2015 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και επανήλθε στην επικαιρότητα του νησιού τον Ιανουάριο του 2022, όταν το ΤΕΣ, μέσω της Υπηρεσίας Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων, εξέδωσε «Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος».
Το δημοτικό συμβούλιο της Αίγινας ενέκρινε ψήφισμα για τα οχυρά του νησιού, όπου ζητείται από την ΥΠΑΑΠΕΔ και τον υπουργό Εθνικής Αμυνας να ανακαλέσουν τον πλειοδοτικό διαγωνισμό μίσθωσης μέχρι να ολοκληρωθεί τουλάχιστον η προμελέτη του ειδικού πολεοδομικού σχεδίου. Αναμένεται επίσης ο δήμος να ζητήσει με εισαγγελική παραγγελία τη χορήγηση του τοπογραφικού διαγράμματος της έκτασης και της αποτύπωσης των οχυρωματικών και άλλων κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως και τη χορήγηση αντιγράφων των μη δεσμευτικών προτάσεων επενδυτών που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της αρχικής προκήρυξης του διαγωνισμού. Οι φορείς της Αίγινας απευθύνουν πρόσκληση στον υπουργό Αμυνας για διαβούλευση, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», ο Νίκος Δένδιας δεν φαίνεται να έχει ενημερωθεί σχετικά με το ζήτημα μέχρι σήμερα.
Παράλληλα οι σύλλογοι και οι φορείς της Αίγινας που κινητοποιούνται για την υπόθεση του ακινήτου στην Πέρδικα έχουν αποφασίσει να αναθέσουν σε εξειδικευμένο φορέα με την κατάλληλη τεχνογνωσία την προετοιμασία πλήρους φακέλου προς υποβολή στο ΥΠΟΑ για την κήρυξη των οχυρών ως μνημείου νεότερης αρχιτεκτονικής και ιστορικής κληρονομιάς, ενώ εξετάζουν παράλληλα όλες τις δυνατές πηγές εξεύρεσης πόρων (εθνικών, ευρωπαϊκών ή ιδιωτικών χορηγιών) για τη μελέτη και το έργο ανακαίνισης και επανάχρησης των οχυρών ώστε -τουλάχιστον- να υπάρχει συνέργεια με τις ενδεχόμενες ιδιωτικές επενδύσεις.
πηγη:efsyn