Ακολουθώντας τα βήματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον περασμένο μήνα, τα κράτη μέλη της ΕΕ στο Συμβούλιο συμπεριέλαβαν επίσης την πυρηνική ενέργεια μαζί με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μεταξύ των τεχνολογιών που προωθούνται από την πράξη της ΕΕ για βιομηχανία μηδενικών εκπομπών (NZIA).
Στα μέσα Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για την πράξη Net-Zero Industry Act, με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας ικανότητας της ΕΕ να κατασκευάζει τις τεχνολογίες που θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Η πυρηνική ενέργεια περιλαμβανόταν μεταξύ αυτών, αλλά αρχικά δεν χαρακτηρίστηκε ως “στρατηγική” για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας με τον ίδιο τρόπο όπως, για παράδειγμα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Οι υπουργοί της ΕΕ το διόρθωσαν αυτό και πρόσθεσαν την πυρηνική ενέργεια στον κατάλογο των “στρατηγικών” τεχνολογιών στο πλαίσιο της “γενικής προσέγγισης” για τη ΝΖΙΑ – παρά την αντίθεση της Γερμανίας, της Αυστρίας και του Λουξεμβούργου. Ως αποτέλεσμα, η πυρηνική ενέργεια θα επωφεληθεί από εξορθολογισμένες διαδικασίες αδειοδότησης: μια ενιαία υπηρεσία σε κάθε χώρα της ΕΕ και πλήρης ψηφιοποίηση των διαδικασιών, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι άδειες θα μπορούν να λαμβάνονται εντός εννέα έως 12 μηνών.
“Θετικό και αποτελεσματικό κείμενο”
“Πρόκειται για ένα θετικό και αποτελεσματικό κείμενο“, δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Βιομηχανίας Roland Lescure κατά την έναρξη της συνεδρίασης του Συμβουλίου στις Βρυξέλλες. “Η Γαλλία τάχθηκε σθεναρά υπέρ της συμπερίληψης της πυρηνικής ενέργειας“, πρόσθεσε το γραφείο του. Η Γαλλία και άλλες οκτώ χώρες της ΕΕ – Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία – υπέβαλαν κοινή δήλωση πριν από τη συνεδρίαση, στην οποία επαναλαμβάνουν τη σημασία της στήριξης της πυρηνικής ενέργειας και της χρηματοδότησής της σε επίπεδο ΕΕ.
Από τη γερμανική πλευρά, η δυσαρέσκεια για την απόφαση ήταν καταφανής. “Αν παρακολουθήσουμε τις τρέχουσες συζητήσεις στην COP28, συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να απαλλαγούμε γρήγορα από τον άνθρακα και αυτό δεν είναι δυνατό στηριζόμενοι στην πυρηνική ενέργεια“, δήλωσε ο Sven Giegold, υφυπουργός Οικονομικών Υποθέσεων και Προστασίας του Κλίματος της Γερμανίας, κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου. Από την πλευρά του, ο υπουργός του Λουξεμβούργου δήλωσε ότι “λυπάται που οι πυρηνικές τεχνολογίες θεωρούνται “στρατηγικές”“.
Παρόλα αυτά, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστηρίζουν επίσημα την πυρηνική ενέργεια, γεγονός που αποτελεί σημαντική νίκη για τον τομέα. Ωστόσο, οι δύο συννομοθέτες της ΕΕ έχουν υιοθετήσει διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τις καθαρές μηδενικές τεχνολογίες. Στο Συμβούλιο, οι χώρες της ΕΕ κράτησαν την προσέγγιση της Επιτροπής με δύο καταλόγους – ο ένας εκ των οποίων θεωρείται “στρατηγικός” και ο άλλος όχι. Αντίθετα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνδύασε όλες τις τεχνολογίες που είναι χρήσιμες για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές σε έναν ενιαίο κατάλογο.
Χρηματοδότηση
Σύμφωνα με το γραφείο του Lescure, το θέμα θα επανέλθει κατά τις προσεχείς διαπραγματεύσεις για την οριστικοποίηση του κειμένου στις λεγόμενες “τριμερείς” συνομιλίες μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής. Αλλά “a priori, υπάρχει μικρή πιθανότητα να αποκλειστεί τελικά η πυρηνική ενέργεια“, εξήγησε το γραφείο του Lescure, προσθέτοντας: “Θα φροντίσουμε να μην αλλάξει αυτό“.
Όσον αφορά άλλες πυρηνικές τεχνολογίες που δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο των “στρατηγικών” τεχνολογιών, αυτές έχουν διατηρηθεί ως τεχνολογίες “καθαρού μηδενός” και, ως τέτοιες, απολαμβάνουν ορισμένα πλεονεκτήματα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της συμπερίληψης 17 τεχνολογιών – συμπεριλαμβανομένης της πυρηνικής ενέργειας – στην πράξη της ΕΕ για την καθαρή μηδενική βιομηχανία, ανοίγοντας το δρόμο για συνομιλίες με τα κράτη μέλη της ΕΕ για την οριστικοποίηση του νόμου τον Δεκέμβριο και πιθανώς για την περικοπή του καταλόγου.
Η βασική μάχη που απομένει τώρα για τις χώρες που τάσσονται υπέρ της πυρηνικής ενέργειας είναι να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση σε επίπεδο ΕΕ. “Η τεχνολογική ουδετερότητα πρέπει να ισχύει και για τη χρηματοδότηση“, δήλωσε ο Lescure στο Συμβούλιο, παρόλο που η NZIA “δεν είναι κείμενο χρηματοδότησης αλλά κανονιστικό κείμενο“, όπως επεσήμανε το γραφείο του. Πράγματι, “δεν υπάρχουν χρηματοδοτικές διατάξεις στο κείμενο, εκτός από το ότι δεν περιέχει χρηματοδοτικές διατάξεις, κάτι που η Γερμανία ήθελε να επισημάνει“, πρόσθεσε το γραφείο του Lescure.
Γερμανία… αντιπολιτευόμενη
Η Γερμανία, εν τω μεταξύ, ηγείται της αντιπολίτευσης. “Τα κονδύλια της ΕΕ δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τεχνολογίες που δεν υποστηρίζονται από όλα τα κράτη μέλη“, δήλωσε ο Giegold. “Ήταν, επομένως, ζωτικής σημασίας για εμάς να εξαιρεθούν τα ζητήματα χρηματοδότησης από την NZIA και να παραμείνουν ανέγγιχτοι οι υφιστάμενοι ευρωπαϊκοί κανόνες“, πρόσθεσε. Επομένως, η NZIA δεν θα έχει καμία επίπτωση στο αν τα κονδύλια της ΕΕ μπορούν να χρηματοδοτούν ή όχι την πυρηνική ενέργεια.
Αλλά σύμφωνα με το γραφείο του Lescure, το status quo σε αυτό το σημείο δεν αποτελεί πρόβλημα προς το παρόν. Πράγματι, η πόρτα είναι ακόμη ανοιχτή για τη χρηματοδότηση των πυρηνικών τεχνολογιών από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και άλλα επερχόμενα ταμεία της ΕΕ, ενδεχομένως την πλατφόρμα “Στρατηγικές τεχνολογίες για την Ευρώπη” (STEP), για παράδειγμα, η οποία βρίσκεται επί του παρόντος υπό συζήτηση.
“Τα ταμεία της ΕΕ που δεν χρηματοδοτούν την πυρηνική ενέργεια θα πρέπει να το πράξουν στο μέλλον“, αναφέρεται σε δήλωση που εγκρίθηκε τον Ιούλιο από την υπό γαλλική ηγεσία Πυρηνική Συμμαχία 14 χωρών της ΕΕ, η οποία ζητούσε “αμεροληψία” μεταξύ πυρηνικής ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όταν πρόκειται για χρηματοδότηση από την ΕΕ. Επιπλέον, στη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προτείνεται το 25% των εσόδων από την αγορά άνθρακα της ΕΕ να διατίθεται για τη χρηματοδότηση των τεχνολογιών που αναφέρονται στην NZIA.
πηγη:economico.