Στη δυσμενέστερη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρώπης σε ό,τι αφορά το κόστος στέγασης κατατάσσεται η χώρα μας, καθώς τα έξοδα για την συντήρηση του σπιτιου και την πληρωμή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας απορροφούν το 34,2% του διαθέσιμου εισοδήματος των Ελλήνων, έναντι 19,9% κατά μέσο όρο για την Ευρώπη των 27.
Αντίστοιχα, την υψηλότερη τιμή μεταξύ των χωρών της ζώνης του ευρώ έχει η χώρα μας και σε ό,τι αφορά τον δείκτη υπερβολικής επιβάρυνσης λόγω του κόστους στέγασης, καθώς το έτος 2022 το 27% του πληθυσμού της χώρας επωμίστηκε κόστος στέγασης που αναλογούσε σε ποσοστό άνω του 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του, όταν το αντίστοιχο ποσοστό πληθυσμού στη ζώνη του ευρώ διαμορφώθηκε σε 9,4%.
Αυτό επισημαίνει στην Έκθεση για την Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα η ΤτΕ, σημειώνοντας ότι η θέση της Ελλάδας στην κατάταξη επηρεάζεται από το χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat το 2022 η Ελλάδα εμφανίζει την 3η χειρότερη επίδοση μετά την Βουλγαρία και την Σλοβακία σε ότι αφορά το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ).
Η εικόνα αυτή επιδεινώνεται λόγω της αύξησης των επιτοκίων που επιβαρύνει το κόστος εξυπηρέτησης των στεγαστικών δανείων. Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ η αύξηση των επιτοκίων είναι πιο αισθητή στα μακροπρόθεσμα στεγαστικά δάνεια, καθώς το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των πέντε ετών αυξήθηκε κατά 226 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023 στο 4,4%, έναντι 2,2% τον Ιούλιο του 2022, ενώ στα στεγαστικά δάνεια με διάρκεια από ένα έως πέντε έτη αυξήθηκε λιγότερο, δηλαδή κατά 127 μονάδες βάσης, αλλά και πάλι διαμορφώθηκε σε υψηλά επίπεδα και συγκεκριμένα στο 5,2% τον Σεπτέμβριο του 2023 έναντι 3,9% τον Ιούλιο του 2022. Ως αποτέλεσμα, οι δαπάνες για τόκους ως ποσοστό του μέσου ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών παρουσίασαν για τα στεγαστικά δάνεια σημαντική αύξηση το 2023 εξαιτίας της αύξησης των επιτοκίων των υφιστάμενων δανείων.
Η άνοδος των επιτοκίων έχει επηρεάσει σημαντικά και την ζήτηση για στεγαστικά δάνεια και σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ το α’ εξάμηνο του 2023 οι εκταμιεύσεις διαμορφώθηκαν σε 507,8 εκατ. ευρώ , αυξημένες κατά 1,8% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (498,7 εκατ. ευρώ), ενώ πτώση των εκταμιεύσεων κατά 10,7% καταγράφηκε το β’ τρίμηνο του έτους. Συνολικά το α’ εξάμηνο του 2023 υπογράφηκαν 6.578 συμβάσεις δανείων έναντι 6.596 το α’ εξάμηνο του 2022 με τον δείκτη δανείου προς αξία ακινήτου να διαμορφώνεται στο 69% έναντι 74% πέρυσι.
Ενισχυτικά από το γ’ τρίμηνο του έτους έχει λειτουργήσει στην αγορά στεγαστικής πίστης το πρόγραμμα «Σπίτι Μου» το οποίο έχει συγκεντρώσει έντονο ενδιαφέρον, με την κατάθεση περίπου 40.000 αιτήσεων από την έναρξή του στις 3 Απριλίου 2023. Από αυτές, ήδη οι 23.875 έλαβαν προέγκριση και 9.378 προχώρησαν στο στάδιο της έγκρισης, δεσμεύοντας 742 εκατ. ευρώ από τον συνολικό προϋπολογισμό των 750 εκατ. ευρώ της Δ.ΥΠ.Α. για το πρόγραμμα. Τα δύο τρίτα των εγκεκριμένων δανείων αφορούν νέα ζευγάρια, ενώ το 88% αφορά δικαιούχους με ετήσιο εισόδημα κάτω από 24.000 ευρώ. Τα περισσότερα δάνεια έχουν εγκριθεί στην Περιφέρεια Αττικής (39%) και στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (22%) και ακολουθούν οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (7%), Θεσσαλίας (6%) και Δυτικής Ελλάδας (6%). Οι εγκρίσεις αφορούν σε δάνεια συνολικού ύψους 989,5 εκατ. ευρώ και το μέσο ύψος του δανείου ανέρχεται σε 105.510 ευρώ.
πηγη:moneyreview