Η επανεμφάνιση και σταθεροποίηση του πληθυσμού του λύκου στην Παρηθα τα τελευταία χρόνια αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη, που από τη μια δείχνει τη δύναμη της φύσης και τηςάγριας ζωής, αλλά από την άλλη δημιουργεί και νέες προκλήσεις στη διαχείριση ενός ορεινού εθνικού πάρκου δίπλα στην πολυπληθή πρωτεύουσα.
Οι πρώτες ομάδες λύκων εντοπίστηκαν στην Πάρνηθα το 2014, ύστερα από 60 χρόνια εξαφάνισης από τον συγκεκριμένο χώρο, όπως και από πολλές άλλες περιοχές της νότιας Ελλάδας. Σύμφωνα με τον Γιώργο Ηλιόπουλο, δρ Βιολογίας με εξειδίκευση στα θέματα του λύκου, στην Πάρνηθα σήμερα υπάρχουν τέσσερις ομάδες λύκων, με συνολικό πληθυσμό 30 με 40 άτομα.
Πού οφείλεται αυτή η επανεμφάνιση, όταν είναι γνωστό πως ο λύκος δεν αλλάζει εύκολα περιοχή; «Ενας πρώτος λόγος είναι πως το ζώο δέχθηκε πιέσεις σε άλλες περιοχές. Από κει και πέρα έπαιξε ρόλο η μεγάλη αλλαγή που έχει συντελεστεί στην Πάρνηθα τα τελευταία χρόνια. Η Πάρνηθα παλιά ήταν κατοικημένο βουνό, υπήρχαν πολλές οικονομικές δραστηριότητες.
Τώρα ερημοποιήθηκε από χρήσεις, κι έτσι ο λύκος –και άλλα είδη– βρήκε χώρο», λέει στην «Κ» ο Γιώργος Χατζηνάκος, ανθρωπογεωγράφος και μέλος της ομάδας Κοινωνικών Διαστάσεων της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ». «Ταυτόχρονα, η Πάρνηθα άλλαξε ταυτότητα.
Με την κρίση και με την πανδημία την ανακάλυψαν ξανά οι Αθηναίοι, αλλά πλέον είναι ένα διαφορετικό βουνό.
Τα Σαββατοκύριακα υπάρχει κυκλοφοριακή συμφόρηση, πολλά σκουπίδια.
Δυστυχώς δεν υπάρχει ενημέρωση για το πώς κινείσαι σε έναν δρυμό και σε ένα βουνό, για παράδειγμα πως δεν επιτρέπεται να έχεις μαζί κατοικίδιο ζώο, δεν υπάρχει κάποιο κέντρο ενημέρωσης για τη συμπεριφορά σου, τι να κάνεις με τα σκουπίδια σου, να μη φοβάσαι, αλλά να σέβεσαι τη φύση», εξηγεί ο κ. Χατζηνάκος.
Ο λύκος είναι ένα είδος που βρίσκεται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας. «Ρυθμίζει άλλους πληθυσμούς, όπως για παράδειγμα τα ελάφια. Ο λύκος αποφεύγει τον άνθρωπο», συμπληρώνει.
Περιπτώσεις επιθέσεων λύκου σε άνθρωπο είναι τόσο σπάνιες, που στη βιβλιογραφία καταγράφονται μόνο δύο θάνατοι ανθρώπων από επίθεση λύκου σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική τα τελευταία 40 χρόνια.
Ταυτόχρονα όμως, καθώς πολλές κατοικίες ξεφυτρώνουν γύρω από την Πάρνηθα και πληθαίνουν και οι επισκέπτες στο βουνό, είναι ανάγκη να υπάρχει εκπαίδευση των υπηρεσιών αλλά και του πληθυσμού, καθώς και σχέδιο διαχείρισης.
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Life Wildwolf» αποσκοπεί στην υλοποίηση δράσεων που θα επιτρέψουν τη συνύπαρξη του ανθρώπου με τον λύκο σε περιαστικές περιοχές στην Ευρώπη.
Όπως αναφέρουν οι συντελεστές του (από την Ελλάδα η «Καλλιστώ») στοχεύει σε μία ισορροπημένη και μακροπρόθεσμη διατήρηση των λύκων σε αστικές και περιαστικές περιοχές οκτώ χωρών της νότιας και κεντρικής Ευρώπης (Ελλάδα, Γερμανία, Ιταλία, Κροατία, Πορτογαλία, Σουηδία, Σλοβενία και Τσεχία), μέσα από τη βελτίωση της τεχνικής και επιχειρησιακής ικανότητας των αρμόδιων αρχών να διαχειρίζονται και να αποτρέπουν συγκρούσεις που σχετίζονται με τον άνθρωπο. Παράλληλα, ενθαρρύνει βιώσιμες πρακτικές που διατηρούν την άγρια φύση του λύκου και βελτιώνουν την ικανότητα των ανθρώπων να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που δυνητικά δημιουργούν.
«Θέλουμε να αναβαθμίσουμε τη σχέση του ανθρώπου με την άγρια ζωή και τον τόπο του. Εργαζόμαστε με πλαίσιο συλλογικής οργάνωσης για να εμπλέξουμε τις τοπικές κοινότητες σε μια διαδικασία κοινωνικής μάθησης», σημειώνει ο κ. Χατζηνάκος. Με βάση αυτή τη λογική έχει δημιουργηθεί η «Πλατφόρμα συνύπαρξης Πάρνηθα», με τη συμμετοχή της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ», του ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής) από το υπουργείο Περιβάλλοντος, του Δήμου Αχαρνών και του Δασαρχείου, η οποία προχωράει σε ανοικτές συναντήσεις –όπως και σήμερα– με σκοπό να συμμετέχουν και πολίτες.
