Η Ρωσία χάνει τον έλεγχο του ηλεκτρικού δικτύου της Βουλγαρίας στην τελευταία χώρα που θέλει να δει στην κερδοφόρα αγορά ενέργειας της Ευρώπης: τις ΗΠΑ
Η Βουλγαρία, η οποία κατασκεύασε τον μοναδικό της πυρηνικό σταθμό με την υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης πριν από σχεδόν 60 χρόνια, περιμένει τώρα νέες ράβδους καυσίμου που έχουν αναπτυχθεί από την Αμερική που ελπίζει ότι θα την καταστήσουν μεταξύ των πρώτων χωρών του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας που θα τερματίσουν την επί δεκαετίες εξάρτησή της από τη Ρωσία. .
Σε δήλωση την περασμένη εβδομάδα, ο Tsanko Bachiiski, πρόεδρος της Ρυθμιστικής Υπηρεσίας Πυρηνικών της Βουλγαρίας, δήλωσε ότι το καύσιμο, που κατασκευάζεται από την αμερικανική εταιρεία Westinghouse, πρόκειται να αποσταλεί από τη Σουηδία τον επόμενο μήνα και θα μπορούσε να φορτωθεί στη μονάδα πέντε της πυρηνικής ενέργειας του Κοζλοντούι. Σταθμός ήδη από τον Μάιο.
Η κίνηση αντιπροσωπεύει ένα συμβολικό βήμα για τη Βουλγαρία, η οποία διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Ρωσία πολιτικά και οικονομικά. Θα μπορούσε επίσης να σημαίνει απώλεια εσόδων για τη Μόσχα, η οποία βασίζεται εν μέρει στο εμπόριο πυρηνικών καυσίμων αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη χρηματοδότηση δύο και πλέον ετών πολέμου στην Ουκρανία.
“Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή πολιτικής – για δεκαετίες η Βουλγαρία ήταν κλειδωμένη σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια για την εισαγωγή ρωσικού πυρηνικού καυσίμου”, δήλωσε ο Μάρτιν Βλαντιμίροφ, διευθυντής του προγράμματος ενέργειας και κλίματος στο Κέντρο Μελέτης της Δημοκρατίας.
Η Βουλγαρία έχει επίσης «φιλορωσικά ολιγαρχικά δίκτυα» που πέρασαν χρόνια υποστηρίζοντας ότι τα πυρηνικά σχέδια της χώρας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν μόνο με ρωσικά καύσιμα, πρόσθεσε ο Βλαντιμίροφ.
Αυτές οι προειδοποιήσεις, είπε ο Βλαντιμίροφ, “έχουν αποδειχθεί υπερβολικές”. Οι ρυθμιστικές αρχές της Βουλγαρίας λένε ότι δεν προβλέπουν σημαντικά προβλήματα στη μετάβαση από τα ρωσικά σε αμερικανικά πυρηνικά φυσίγγια. Ωστόσο, το βήμα είναι μόνο το πρώτο σε μια σειρά κινήσεων που θα έσπασαν τον έλεγχο της Μόσχας σχετικά με την ενεργειακή ασφάλεια της Βουλγαρίας.
Δύσκολο να τα παρατήσεις
Η Βουλγαρία δεν είναι μόνη στην εξάρτησή της από τη Ρωσία για πυρηνικά καύσιμα. Η Τσεχική Δημοκρατία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Φινλανδία διατήρησαν όλες τις ρωσικές εισαγωγές πυρηνικών καυσίμων από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, ακόμη και εν μέσω προσπαθειών εκχώρησης από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Μόσχας.
Σύμφωνα με μια νέα ανάλυση της δεξαμενής σκέψης Bellona, οι χώρες της ΕΕ ουσιαστικά διπλασίασαν τις αγορές τους ρωσικού πυρηνικού καυσίμου πέρυσι, πληρώνοντας συνολικά 686 εκατ. ευρώ, έναντι 280 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Ένας στόλος 19 σοβιετικών αντιδραστήρων νερού, γνωστοί με το ρωσικό ακρωνύμιο VVER, που κατασκευάστηκαν σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη τον περασμένο αιώνα, οδήγησαν στη ζήτηση.
Ωστόσο, η Westinghouse, η αμερικανική εταιρεία, θα βοηθήσει σύντομα να τροφοδοτήσει το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής VVER της Βουλγαρίας στο Κοζλοντούι – μια στιγμή ορόσημο στις προσπάθειες των ΗΠΑ να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της Ευρώπης για πυρηνική ενέργεια. Επιπλέον, η Westinghouse εργάζεται επίσης στη Βουλγαρία για την κατασκευή δύο νέων αντιδραστήρων με κόστος περίπου 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ενώ η εταιρεία αρνήθηκε να σχολιάσει, ο Tarik Choho, ο πρόεδρος του πυρηνικού της καυσίμου, δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι «είναι περήφανη που υποστηρίζει τη Βουλγαρία στην πορεία της για τη διασφάλιση της διαφοροποίησης και της ενεργειακής ασφάλειας».
Οι αμερικανικές εταιρείες εργάζονται χωριστά πίσω στην πατρίδα τους για να ανοίξουν εκ νέου ορυχεία ουρανίου που είχαν κλείσει στο παρελθόν εν μέσω φθίνουσας ζήτησης, προσβλέποντας στην αναζωπύρωση των πυρηνικών ευκαιριών. Οι αγορές ανταποκρίθηκαν, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης ουρανίου να τετραπλασιάζονται τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Η ευρωπαϊκή εξαίρεση
Η ΕΕ έχει πράγματι μια σημαντική διαφορά όσον αφορά τη ρωσική πυρηνική ενέργεια: την Ουγγαρία.
Ενώ οι γείτονές της αγωνίζονται να διακόψουν τους δεσμούς με τη Ρωσία, η Ουγγαρία εμβαθύνει ενεργά την εξάρτησή της από τη Μόσχα. Η ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας Rosatom εργάζεται για την επέκταση του πυρηνικού σταθμού Paks II της Ουγγαρίας, με την κατασκευή να ξεκινήσει το 2025. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Viktor Orbán, ο οποίος έχει αψηφήσει επανειλημμένα τις δυτικές πιέσεις και διατηρεί φιλικές σχέσεις με το Κρεμλίνο, έχει δεσμευτεί να ασκήσει βέτο κυρώσεις στον μη στρατιωτικό πυρηνικό τομέα της Ρωσίας.
Τον Νοέμβριο, ο αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας, Φαρίντ Σαφάροφ, είπε στο POLITICO ότι η προσέγγιση της Βουδαπέστης υπονόμευσε την ασφάλεια της Ευρώπης.
«Η ρωσική ιμπεριαλιστική επιθυμία πιθανότατα θα εξαπλωθεί έξω από τα όρια της Ουκρανίας και επομένως η Ουγγαρία μπορεί ενδεχομένως να είναι το επόμενο θύμα της ρωσικής επιθετικότητας», είπε.
Ο έλεγχος για τον ρόλο της Ρωσίας στη βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας έχει αυξηθεί μόνο παράλληλα με τις ανησυχίες για την κατάληψη του πυρηνικού σταθμού της Ουκρανίας στη Zaporizhzhia, του μεγαλύτερου στην Ευρώπη.
Τα ρωσικά στρατεύματα κρατούν την τοποθεσία για σχεδόν δύο χρόνια, κρατώντας ουσιαστικά το προσωπικό της ως αιχμάλωτο και σταθμεύοντας στρατιωτικό υλικό εκεί, καθώς οι μάχες μαίνονται κοντά. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα για καταστροφή εάν η κατάσταση επιδεινωθεί.
πηγη:politico.eu