Συνέντευξη του περιβαλλοντολόγου Αλέξανδρου Δημητρακόπουλου σχετικά με την αλλαγή του κλίματος στην Αττική φιλοξενεί η Γερμανική taz,
taz: Κύριε Δημητρακόπουλε, πριν λίγες μέρες το απόγευμα ξέσπασε φωτιάστο χωριό Βαρνάβας, 45 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του κέντρου της Αθήνας . Εξαπλώθηκε γρήγορα προς τη μητρόπολη. Δασική πυρκαγιά έφτασε για πρώτη φορά στα βορειοανατολικά προάστια της Αθήνας, Βριλήσσια και Χαλάνδρι και άρα στην αστική περιοχή της Μεγάλης Αθήνας – μέσα σε λίγες ώρες. Πώς αντέδρασαν οι άνθρωποι στην Ελλάδα στη φωτιά;
Δημητρακόπουλος: Αυτό είναι ένα σοκ για τους Έλληνες. Τεράστια φωτιά ξεσπά κοντά στην Αθήνα, το διοικητικό κέντρο του ελληνικού κράτους, απειλώντας άμεσα ζωές και περιουσίες. Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι υπήρχε άφθονος διαθέσιμος πόρος δασοπυρόσβεσης.
ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΌΠΟΥΛΟΣ
Ο Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος είναι ο κορυφαίος ειδικός των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα. Ο 63χρονος είναι κοσμήτορας της Γεωπονικής, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
taz: Πώς μπόρεσε η φωτιά να φτάσει τόσο γρήγορα στην ελληνική πρωτεύουσα;
Δημητρακόπουλος: Ο κίνδυνος πυρκαγιάς ήταν πολύ υψηλός, σε κλίμακα κινδύνου από ένα έως πέντε ήταν τέσσερις.
Υπήρχαν υψηλές θερμοκρασίες αέρα 36 βαθμών Κελσίου και ξηρασία.
Έπνεαν και ισχυροί άνεμοι με ισχύ έξι με επτά μποφόρ. Αυτό είναι συνηθισμένο αυτή την εποχή του χρόνου.
Οι μελτέμιοι άνεμοι πνέουν εδώ από τις 10 Αυγούστου έως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για ισχυρούς, ξηρούς βόρειους και βορειοανατολικούς ανέμους.
Από το βράδυ της Κυριακής έως το πρωί της Δευτέρας δεν υπήρξε σημαντική πυρόσβεση. Ως εκ τούτου, η φωτιά έκαιγε ανενόχλητη για περισσότερες από δώδεκα ώρες υπό ισχυρούς ανέμους.
Λόγω των ισχυρών ανέμων, νέες εστίες ή εξάρσεις συνέχισαν να εμφανίζονται κοντά σε νέους οικισμούς προς την κατεύθυνση του ανέμου.
Η υψηλή πυκνότητα οικισμών σε φλεγόμενες ή επιρρεπείς σε πυρκαγιές δασικές περιοχές σήμαινε ότι πολύτιμοι πόροι δασοπυρόσβεσης χρησιμοποιήθηκαν για την προστασία των σπιτιών σε βάρος της ενεργού πυρόσβεσης.
Ταζ: Αντιμετώπισαν τις φλόγες αρχικά 560 πυροσβέστες, 16 δασικές ομάδες, 177 οχήματα, 17 πυροσβεστικά αεροσκάφη και 15 ελικόπτερα. Ζητήθηκε βοήθεια από το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης της ΕΕ (ERCC). Δεν ήταν αρκετό αυτό;
Δημητρακόπουλος: Όχι. Αυτό δεν ήταν αρκετό όταν κοιτάς το αποτέλεσμα.
Τίθεται το ερώτημα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των δασοπυροσβεστικών δυνάμεων.
Αυτό αφορά το συγκεκριμένο έργο τους στην καταπολέμηση πυρκαγιών, τη χρήση πυροσβεστικού εξοπλισμού και την ύπαρξη και αποτελεσματικότητα επιχειρησιακών σχεδίων για την καταπολέμηση πυρκαγιών.
Με λίγα λόγια: Το θέμα δεν είναι μόνο πόσα άτομα και υλικά έχετε για να καταπολεμήσετε τις πυρκαγιές, αλλά και πώς τα χρησιμοποιείτε.
taz: Οι ζημιές που προκλήθηκαν από την πρόσφατη μεγάλη πυρκαγιά είναι τεράστιες. Μια γυναίκα έπεσε θύμα των φλόγων ενώ εργαζόταν σε εργοστάσιο. Σύμφωνα με μια πρώτη εκτίμηση, έχουν καεί 102 τετραγωνικά χιλιόμετρα, περίπου τα μισά από αυτά στον ιστορικό δήμο Μαραθώνα, που περιλαμβάνει τον Βαρνάβα. Δεκάδες σπίτια και επιχειρήσεις έχουν καταστραφεί. Θα μπορούσε αυτή η έκταση της ζημιάς να ήταν περιορισμένη;
Δημητρακόπουλος: Ναι. Ωστόσο, αυτό θα απαιτούσε περισσότερη τεχνογνωσία και ζήλο για την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών, πιο αποτελεσματικό σχεδιασμό των τοπικών σχεδίων πυρόσβεσης και μια ορθολογική οργάνωση των μέτρων πυρόσβεσης.
Ταζ: Φωτιές εκδηλώνονται κάθε χρόνο στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Σύμφωνα με τη μετεωρολογική υπηρεσία Meteo, το 37% των δασών της περιοχής έχει καεί τα τελευταία οκτώ χρόνια. Γιατί χτυπιέται τόσο συχνά και τόσο άσχημα από δασικές πυρκαγιές;
Δημητρακόπουλος: Αυτό οφείλεται στο ξηρό και ζεστό κλίμα, στη μεσογειακή βλάστηση και κυρίως στην υψηλή πληθυσμιακή συγκέντρωση στο λεκανοπέδιο της Αττικής, όπου ζει περίπου ο μισός ελληνικός πληθυσμός.
Στην Ελλάδα, το 98% των δασικών πυρκαγιών προκαλούνται ηθελημένα ή ακούσια από ανθρώπους.
taz: Μπορούν να αναπτυχθούν μόνα τους νέα δάση στις καμένες περιοχές;
Δημητρακόπουλος: Τα καμένα μεσογειακά οικοσυστήματα, όπως πευκοδάση και θάμνοι, αναγεννώνται φυσικά μέσω σπόρων και σπορόφυτων εάν αφεθούν αδιατάρακτα για τουλάχιστον δέκα χρόνια, δηλαδή χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, ειδικά μέσω της βόσκησης και των κατασκευών.
Η φύση γιατρεύει τις πληγές της με τον καλύτερο τρόπο, αρκεί να μην επέμβει ο Homo Economicus.
taz: Η ελληνική πρωτεύουσα με τα τέσσερα εκατομμύρια κατοίκους έχει πολύ λίγους χώρους πρασίνου και πάρκα. Τι σημαίνουν για το κλίμα και τη ζωή στην Αθήνα οι καμένες πλέον εκτάσεις στον «πράσινο πνεύμονα» της περιοχής;
Δημητρακόπουλος: Βραχυπρόθεσμα, για μία έως δύο εβδομάδες, αναμένεται αύξηση των αιωρούμενων σωματιδίων PM 10 και PM 2,5 καθώς και του όζοντος στην ατμόσφαιρα. Αυτό οδηγεί σε αναπνευστικά προβλήματα. Μεσοπρόθεσμα, η καταστροφή του δάσους θα προκαλέσει αύξηση του μικροκλίματος στην αστική περιοχή της Αθήνας κατά τουλάχιστον 1,5 έως δύο βαθμούς Κελσίου.
Τα καλοκαίρια θα γίνουν ακόμα πιο ξηρά.
Η θερμοκρασία του αέρα θα είναι γύρω στους 39 βαθμούς κατά τη διάρκεια καύσωνα .
Η Αθήνα θα γίνει Κάιρο! Μακροπρόθεσμα, το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» και η κλιματική αλλαγή θα αυξηθούν λόγω της αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα λόγω των καμένων δασών.
Αυτό θα έχει αναπόφευκτα αντίκτυπο στον τουρισμό.
taz: Πέρυσι κάηκε στην Ελλάδα συνολική έκταση 1.747 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που αντιστοιχεί σε περισσότερο από το ένα τοις εκατό της χερσαίας έκτασης της χώρας. Τώρα ακολούθησε η μεγάλη πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας – και το καλοκαίρι δεν έχει τελειώσει ακόμα. Απειλείται η Ελλάδα με εκτεταμένες καταστροφές;
Δημητρακόπουλος: Ο κίνδυνος υπάρχει, αλλά όχι άμεσα. Εκτός από τις πυρκαγιές, η Ελλάδα αρχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη νερού . Το κλίμα εδώ έχει γίνει θερμότερο και ξηρότερο τα τελευταία 30 ή 35 χρόνια – με όλες τις συνέπειες για όλα τα ζωντανά όντα.
ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΌΠΟΥΛΟΣ
Ο Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος είναι από τους κορυφαίους ειδικούς των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα.
Ο 63χρονος είναι κοσμήτορας της Γεωπονικής, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
taz.de