Η απότομη άνοδος των επιτοκίων από την ΕΚΤ οδήγησε σε άλμα τα επιτοκιακά έσοδα των τραπεζών καθώς επωφελήθηκαν από την σχεδόν άμεση μετακύλιση των αυξήσεων στους δανειολήπτες. Παράλληλα κατάφεραν να μεταφέρουν σε μικρότερο βαθμό τις αυξήσεις στους καταθέτες λόγω της υπερβάλλουσας ρευστότητας στο σύστημα αλλά και της δομής των καταθέσεων με την απόλυτη κυριαρχία των καταθέσεων όψεως. Οι περιορισμένες καταθέσεις και το μικρό ύψος της μέσης κατάθεσης καθιστά άνευ ιδιαίτερου νοήματος την αναζήτηση καλύτερων αποδόσεων από τους καταθέτες μέσω προθεσμιακών καταθέσεων. Έτσι ο κύριος όγκος των καταθέσεων παραμένει όψεως το επιτόκιο των οποίων διαμορφώνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Η πορεία του βασικού επιτοκίου παρέμβασης της ΕΚΤ, 1999 – 2023. Πηγή: www.euribor-rates.eu
Ωστόσο παρά την τακτική αυτή η αύξηση των επιτοκίων, έστω και με καθυστέρηση, σταδιακά περνά και στους καταθέτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα έσοδα από τόκους των τραπεζών σημειώνουν αύξηση +96,5%, ωστόσο τα έξοδα τόκων ανήλθαν στα 4,07 δισ. ευρώσημειώνοντας αύξηση +211,30%.
Έτσι η τελική εικόνα των κερδών των τραπεζών το εννεάμηνο διαμορφώνεται στο ταπεινό +4,6% πολύ μακριά από το εντυπωσιακό +96,5% των εσόδων από τόκους.
Στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι τα κέρδη των τραπεζών θα ανέλθουν στο peak την εφετινή χρονιά, επίδοση που κατά βάση οφείλεται στην θετική επιτοκιακή συγκυρία, και τα επόμενα χρόνια θα υποχωρήσουν σταδιακά, παραμένοντας όμως σε υψηλά επίπεδα.
Όπως σημειώνουν θα ενισχυθεί η πίεση στα έξοδα τόκων ενώ η σταδιακή μείωση των επιτοκίων, που οι περισσότεροι περιμένουν μετά το πρώτο εξάμηνο του 2024, θα οδηγήσει σε μείωση των εσόδων από τόκους.
Επιπλέον, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, στην επιχειρηματική πίστη, όπου καταγράφεται και η μεγαλύτερη αύξηση πιστώσεων, επικρατεί σκληρός ανταγωνισμός μεταξύ των εμπορικών τραπεζών, ανταγωνισμός που οδηγεί σε πτώση τα επιτοκιακά περιθώρια.
Παρά την αναμενόμενη υποχώρηση της κερδοφορίας των τραπεζών από τα υψηλά του 2023 η γενική εικόνα για την κερδοφορία του κλάδου θα παραμείνει ιδιαίτερα ικανοποιητική. Επιπλέον η αποδοτικότητα αναμένεται να αυξηθείπεραιτέρω καθώς οι μεγάλες τράπεζες εξακολουθούν να περιορίζουν δαπάνες και να συρρικνώνουν το δίκτυο καταστημάτων.
Η εικόνα των αποτελεσμάτων των τραπεζών στο εννεάμηνο
| (ποσά σε εκατ. ευρώ) | 9ΜΗΝΟ 2023 | 9ΜΗΝΟ 2022 | Μετ. % |
| Λειτουργικά έσοδα | 8.194 | 7.539 | 8,70% |
| Καθαρά έσοδα από τόκους | 6.335 | 3.988 | 58,90% |
| Έσοδα από τόκους | 10.411 | 5.297 | 96,50% |
| Έξοδα τόκων | 4.076 | 1.309 | 211,30% |
| Καθαρά έσοδα από μη τοκοφόρες εργασίες | 1.858 | 3.551 | -47,70% |
| Καθαρά Έσοδα από προμήθειες | 1.338 | 1.249 | 7,10% |
| Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις | 154 | 1.621 | -90,50% |
| Λοιπά Έσοδα | 366 | 681 | -46,20% |
| Δαπάνες προσωπικού | 1.374 | 1.341 | 2,40% |
| Διοικητικά έξοδα | 1.077 | 1.036 | 4,00% |
| Αποσβέσεις | 466 | 439 | 6,10% |
| Προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο- | 1.180 | 1.328 | -11,10% |
| Λοιπές ζημίες απομείωσης | 170 | 213 | -20,30% |
| Μη επαναλαμβανόμενα κέρδη/ζημίες | -15 | 189 | -107,80% |
| Φόροι | 875 | 792 | 10,40% |
| Κέρδη/ζημίες από διακοπτόμενες δραστηριότητες | -28 | 298 | |
| Κέρδη/ζημιές μετά από φόρους | 3.009 | 2.877 | 4,60% |
Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος /businessdaily